Ngày 07/3/2023, Đoàn khảo sát của Thường trực HĐND tỉnh do ông Nguyễn Tuấn Tưởng, Phó Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với thị xã Nghi Sơn về tình trạng chậm đóng, nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp kéo dài trên địa bàn. Cùng tham gia Đoàn khảo sát có đại diện lãnh đạo Bảo hiểm xã hội tỉnh; đại diện Thường trực HĐND, Ban Kinh tế - Xã hội HĐND thị xã Nghi Sơn.

Trước khi làm việc với thị xã Nghi Sơn, đoàn công tác đã tiến hành khảo sát thực tế tại một số đơn vị đang nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN, gồm: Ban Quản lý Cảng cá Lạch Bạng, Công ty Cổ phần Xi măng Công Thanh, Công ty cổ phần Xi măng Đại Dương, Công ty TNHH Xây dựng giao thông thủy lợi Giang Sơn.

Theo báo cáo của UBND thị xã Nghi Sơn, năm 2020 có 181 đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN với số tiền 13.265 triệu đồng; năm 2021 có 229 đơn vị nợ đọng với số tiền 17.411 triệu đồng; năm 2022 có 296 đơn vị nợ đọng với số tiền 30.738 triệu đồng.

Đoàn công tác khảo sát trực tiếp tại Công ty Xi Cổ phần Xi măng Công Thanh

Trong giai đoạn 2020 - 2022, thị xã Nghi Sơn đã ban hành nhiều văn bản về lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN; chỉ đạo BHXH thị xã thực hiện các giải pháp đôn đốc thu theo tinh thần chỉ đạo của BHXH Việt Nam. Đối với những đơn vị có số nợ đọng lớn, BHXH thị xã Nghi Sơn trực tiếp làm việc với Giám đốc các đơn vị, yêu cầu đơn vị cam kết và thực hiện đóng nộp BHXH, BHYT, BHTN; triển khai thanh tra đột xuất đối với đơn vị chậm đóng từ 3 tháng trở lên; phối hợp với cấp ủy, chính quyền các xã, phường nhằm tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp giải quyết những vướng mắc đối với các đơn vị nợ BHXH, BHYT, BHTN. Năm 2020, UBND thị xã đã chỉ đạo tổ chức 16 cuộc kiểm tra liên ngành xử lý nợ BHXH kéo dài và đôn đốc thu được trên 30 đơn vị doanh nghiệp chậm đóng BHXH trong tháng 12/2020, qua đó đã giảm thiểu tình trạng nợ đọng BHXH từ 2,79% xuống còn 1,77%. Năm 2021, thực hiện 10 cuộc kiểm tra liên ngành xử lý nợ BHXH kéo dài và đôn đốc thu một số đơn vị doanh nghiệp chậm đóng BHXH trong tháng 12/2021. Đề nghị Đoàn Thanh tra Chính phủ kiểm tra đối với 4 đơn vị có số nợ BHXH kéo dài, qua đó đã góp phần chấn chỉnh kịp thời những hạn chế, tồn tại, giảm thiểu tình trạng nợ đọng BHXH. Năm 2022, BHXH thị xã phối hợp với các cơ quan chức năng thực hiện thanh tra, kiểm tra tại 25 đơn vị, trong đó thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch tại 10 đơn vị, kiểm tra liên ngành đột xuất tại 15 đơn vị. Qua công tác thanh tra, kiểm tra đã truy thu về việc đóng nộp, nợ đọng quỹ BHXH, BHYT, BHTN trên 4 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến thời điểm 31/12/2022, trên địa bàn thị xã vẫn còn nhiều doanh nghiệp nợ với thời gian dài, số tiền lớn.

Đoàn khảo sát làm việc tại UBND thị xã Nghi Sơn

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến các doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn thị xã như: Một số thủ trưởng các đơn vị, chủ doanh nghiệp chưa thực sự quan tâm đến việc thực hiện trích nộp BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động. Một số doanh nghiệp có biểu hiện cố tình chây ỳ để chiếm dụng tiền đóng BHXH, khi trả lương hàng tháng cho người lao động đã thực hiện khấu trừ phần trách nhiệm phải đóng BHXH, BHYT, BHTN của người lao động nhưng doanh nghiệp vẫn không nộp đúng hạn cho cơ quan BHXH, mà cố tình dây dưa lợi dụng vốn để phục vụ cho mục đích khác bởi lãi suất chậm nộp BHXH thấp hơn so với lãi suất vay của ngân hàng mà không phải mất công làm thủ tục vay, do vậy họ chấp nhận chịu phạt để chiếm dụng quỹ BHXH. Bên cạnh đó, chế tài xử lý vi phạm trong lĩnh vực nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN còn nhiều bất cập và thiếu tính răn đe khiến cho tình trạng nợ đọng BHXH vẫn còn tồn tại và kéo dài với xu hướng ngày càng phức tạp; mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHXH là rất thấp, thủ tục xử phạt lại phức tạp, không quy định xử lý hình sự khi chủ sử dụng lao động chiếm dụng tiền đóng BHXH của người lao động do vậy không răn đe được các chủ sử dụng lao động.

Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn khảo sát đã đề nghị thị xã phân tích, làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các đơn vị trong việc chậm đóng, nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN, nêu các giải pháp cụ thể phù hợp với từng nhóm doanh nghiệp để thu hồi số tiền nợ của các doanh nghiệp.

Sau khi khảo sát thực tế tại một số đơn vị, doanh nghiệp, làm việc với lãnh đạo thị xã Nghi Sơn, ông Nguyễn Tuấn Tưởng, Phó Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh, Trưởng đoàn khảo sát chia sẻ với những khó khăn của thị xã Nghi Sơn trong việc thu nợ BHXH, BHYT, BHTN của các doanh nghiệp. Đồng chí đề nghị địa phương cần phân loại các doanh nghiệp nợ BHXH, BHYT, BHTN theo các nhóm (đơn vị phá sản, bỏ trốn; đơn vị khó khăn do sản xuất, kinh doanh; đơn vị chây ỳ; đơn vị nợ thời gian dài, số tiền lớn) để có các giải pháp đôn đốc thu nợ trong thời gian tới. Tiếp tục tăng cường chỉ đạo ngành BHXH phối hợp với các đơn vị có liên quan đôn đốc thu hồi số tiền chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kịp thời xử lý, kiến nghị cơ quan chức năng xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.

Đồng chí Phó Trưởng Ban Văn hóa - Xã hội HĐND tỉnh đề nghị thị xã tiếp thu ý kiến của các thành viên trong đoàn; hoàn chỉnh báo cáo, rà soát lại số liệu, bổ sung các kiến nghị cụ thể và gửi báo cáo để Đoàn khảo sát tổng hợp, báo cáo Thường trực HĐND tỉnh; tham mưu, phục vụ cho phiên giải trình của Thường trực HĐND tỉnh sẽ được tổ chức vào tháng 4 tới đây./.