Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, sáng ngày 06/5/2025, tại Nhà Quốc hội, dưới dự chủ tọa của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Nhà giáo. Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan điều hành nội dung phiên họp.
Tại phiên thảo luận, Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa có ý kiến phát biểu của đại biểu Trần Văn Thức, Tỉnh ủy viên, Phó trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy. Cổng Thông tin của Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Thanh Hóa xin trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của đại biểu Trần Văn Thức.
ĐBQH Trần Văn Thức phát biểu tại phiên thảo luận
Kính thưa Chủ tọa phiên họp,
Kính thưa Quốc hội,
Chúng tôi đánh giá rất cao và trân trọng sự quan tâm, chăm lo cho đội ngũ nhà giáo. Chúng tôi cho rằng dự thảo Luật Nhà giáo đã được cơ quan soạn thảo cũng như cơ quan thẩm tra chuẩn bị công phu, được tổ chức góp ý, tiếp thu và chỉnh sửa nhiều lần đến nay đã cơ bản hoàn thành và trình Quốc hội xem xét và thông qua theo quy định. Sau khi nghiên cứu dự thảo Luật Nhà giáo, chúng tôi đồng tình và thống nhất cao ở những điểm căn bản như sau:
Thứ nhất, đối tượng và phạm vi của dự thảo luật đã căn bản và bao quát, bao gồm nhà giáo thuộc biên chế, nhà giáo hợp đồng, nhà giáo là người nước ngoài trong các cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân. Nhà giáo trong các cơ sở giáo dục ngoài công lập bình đẳng với nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập về định danh, chuẩn nghề nghiệp, các quyền, nghĩa vụ cơ bản và một số chính sách như đào tạo, bồi dưỡng, tôn vinh, khen thưởng, xử lý vi phạm.
Thứ hai, đã giao quyền chủ trì tham mưu về tổng biên chế đội ngũ nhà giáo thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ Giáo dục và đào tạo, giao quyền chủ trì tuyển dụng, tiếp nhận giáo viên cho cơ quan quản lý giáo dục hoặc người đứng đầu cơ sở giáo dục. Quy định tuyển dụng nhà giáo phải đảm bảo có thực hành sư phạm nhằm lựa chọn người có đủ năng lực chuyên môn và đặc trưng sư phạm nghề nghiệp, đáp ứng đặc trưng nghề nghiệp. Những quy định này sẽ giúp cho ngành giáo dục - đào tạo chủ động trong việc chuẩn bị đội ngũ nhà giáo nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn tại cơ sở giáo dục.
Thứ ba, chúng tôi cho rằng những quy định cụ thể về việc điều động biệt phái, thuyên chuyển đội ngũ nhà giáo, trong đó quan tâm đến việc bảo lưu và thực hiện chế độ, chính sách đối với nhà giáo thuộc diện điều động biệt phái, thuyên chuyển và các chính sách nhằm tăng cường giữ ổn định đội ngũ nhà giáo thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Thứ tư, chúng tôi thấy quy định cụ thể về dạy liên trường, liên cấp phù hợp với thực tiễn tại các địa phương trong thời gian qua, nhất là tới đây chúng ta giải thể cấp huyện và sáp nhập các xã.
Thứ năm, chúng tôi thấy luật đã cụ thể hóa được chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương tại Nghị quyết số 27 về lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, đồng thời quy định cụ thể về chính sách hỗ trợ, chính sách trọng dụng đối với nhà giáo.
Cuối cùng, chúng tôi thấy quy định tuổi nghỉ hưu thấp hơn so với tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường đối với giáo viên mầm non và cao hơn đối với nhà giáo có trình độ cao, đảm bảo phù hợp với đặc thù nghề nghiệp của đội ngũ giáo viên mầm non và động viên được nguồn nhân lực có chất lượng cao làm việc trong các ngành, lĩnh vực chuyên sâu, đặc thù.
Bên cạnh đó, với mong muốn Luật Nhà giáo sau khi ban hành sẽ ngày càng phát huy được tính hiệu quả trong quản lý và sử dụng đội ngũ nhà giáo tại các cơ sở giáo dục, phù hợp với thực tiễn phát triển của ngành giáo dục, chúng tôi xin có một vài góp ý thêm như sau.
Thứ nhất, Điều 4 về giải thích từ ngữ ở khoản 1, khoản 2 dự thảo luật. Khoản 1 giải thích là giáo viên là nhà giáo dạy từ mầm non cho đến bậc trung học phổ thông, và khoản 2 là giảng viên. Chúng tôi cho rằng tên là Luật Nhà giáo và khi gọi nhà giáo là rất trang trọng. Cho nên chúng tôi đề nghị khoản 1, khoản 2 của Điều 4 nên định nghĩa thuận hơn, xuôi hơn, đó là: Nhà giáo là giáo viên dạy từ mầm non đến trung học phổ thông; thứ hai, nhà giáo là giảng viên. Như thế vừa thuận, vừa bao quát được, không thể nói giáo viên là nhà giáo, rồi giảng viên là nhà giáo sẽ không thuận, không hợp lý, không logic.
Thứ hai, chúng tôi thấy đối với quy định tại Điều 7, về hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo tại khoản 3 quy định, hoạt động nghề nghiệp của nhà giáo quy định tại điểm a, điểm b khoản 2, điều này được thực hiện theo năm học hoặc khóa học, đề nghị xem xét lược bỏ quy định tại khoản 3 nêu trên. Bởi lẽ, nếu quy định như vậy xét về mặt logic thì các điểm còn lại có 2 khoản ngoài điểm a điểm b cũng cần quy định rõ thời điểm thực hiện. Mặt khác, nội dung như quy định tại khoản 3 cũng là điều không cần thiết vì không có ý nghĩa. Trên thực tế, các hoạt động như quy định tại điểm a và điểm b luôn được quy định trong kế hoạch công tác của các cơ sở giáo dục, nếu cần phải quy định cụ thể về thời điểm thực hiện các nội dung này, đây cũng là vấn đề thuộc thẩm quyền của các cơ quan thuộc Chính phủ.
Ba là, việc tuyển dụng, tiếp nhận đội ngũ nhà giáo đã giao cho cơ quan quản lý giáo dục chủ trì hoặc giao cho người đứng đầu cơ sở giáo dục công lập thực hiện theo phân cấp. Đề nghị các điều khoản khác về thuyên chuyển nhà giáo, bổ nhiệm nhà giáo làm cán bộ quản lý các cơ sở giáo dục cũng cần được điều chỉnh theo hướng này. Theo đó, cơ quan quản lý giáo dục chủ trì tham mưu cho cơ quan có thẩm quyền thực hiện việc thuyên chuyển, bổ nhiệm nhà giáo làm cán bộ quản lý giáo dục. Đồng thời, đề nghị thống nhất chủ trương phân cấp và giao quyền tự chủ cho ngành giáo dục trong tuyển dụng, sử dụng đội ngũ nhà giáo tại Luật Nhà giáo, đồng bộ với các luật sửa đổi như Luật Viên chức (sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các văn bản dưới luật nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thống nhất để phát triển đội ngũ nhà giáo.
Xin hết ý kiến, xin trân trọng cảm ơn Quốc hội.