Chiều 23-10, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ Hai, Quốc hội Khóa XV đã thảo luận trực tuyến về các báo cáo công tác của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; công tác thi hành án; công tác phòng, chống tham nhũng năm 2021. Đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Thanh Hóa Cầm Thị Mẫn đã phát biểu về công tác phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật tại kỳ họp thứ 2 Quốc hội khóa XV.

Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh xin đăng toàn văn bài phát biểu của đồng chí Cầm Thị Mẫn, đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh Thanh Hóa.

Kính thưa: Chủ tọa kỳ họp!

Kính thưa: Quốc hội

Sau khi nghiên cứu Báo cáo công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật; Báo cáo thẩm tra các báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, công tác thi hành án; các báo cáo công tác của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao năm 2021.

Tôi nhất trí cao với những nội dung các báo cáo đã đề cập. Tuy nhiên, tôi xin phép được tham gia một số ý kiến để làm rõ thêm tình hình tội phạm, công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật hiện nay trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá cũng như trên địa bàn toàn quốc như sau:

Thứ nhất: Về tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật

Năm 2021, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng tiêu cực tới mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội. Tình hình trật tự, an toàn xã hội cơ bản được bảo đảm; tuy nhiên, vẫn nổi lên một số vấn đề đáng quan tâm như: Tội phạm giết người vẫn xảy ra nhiều, có nhiều vụ với tính chất dã man, tàn bạo; tội phạm chống người thi hành công vụ gia tăng. Hoạt động của tội phạm tín dụng đen với phương thức, thủ đoạn tinh vi, trá hình gây bức xúc trong Nhân dân. Điển hình là do nhiều địa phương giãn cách, hạn chế đi lại, gia tăng làm việc trực tuyến, sử dụng internet, mạng xã hội nên tội phạm, vi phạm pháp luật sử dụng công nghệ cao tăng mạnh, nhất là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, cá độ bóng đá trên không gian mạng xảy ra nhiều; nhiều địa phương (trong đó có Thanh Hoá) đã bắt giữ, xử lý hàng trăm vụ liên quan đến tội phạm sử dụng công nghệ cao.

Tội phạm về ma tuý tiếp tục diễn biến phức tạp, nổi lên là lợi dụng chính sách ưu tiên hoạt động vận chuyển hàng hoá thiết yếu (xe luồng xanh) để vận chuyển trái phép chất ma tuý; bên canh đó là tình trạng tụ tập đông người tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý vẫn diễn ra ở một số địa phương, kể cả trong thời gian giãn cách xã hội. Các vi phạm và tội phạm trên lĩnh vực tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường liên quan đến phòng, chống dịch bệnh vẫn diễn ra và tiềm ẩn phức tạp ở nhiều địa phương, ảnh hưởng đến hiệu quả công tác phòng, chống dịch Covid-19.

Thứ hai: Những chủ trương, giải pháp chỉ đạo và kết quả đạt được

Có thể khẳng định, trong năm qua, Đảng, Nhà nước, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo sâu sát, quyết liệt công tác phòng, chống dịch Covid-19 gắn với công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, các cấp ủy đảng, chính quyền, hệ thống chính trị và toàn dân đã tích cực tham gia; chủ động nắm chắc tình hình; nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phòng ngừa, điều tra, xử lý tội phạm; đã kiềm chế sự gia tăng của tội phạm; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự. Trong đó, Bộ Công an đã triển khai thực hiện quyết liệt các dự án, đề án như: Dự án cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; Sản xuất, cấp, quản lý Căn cước công dân; Đề án bố trí Công an chính quy đảm nhiệm các chức danh Công an xã đã góp phần giữ vững sự ổn định chính trị, đảm bảo trật trự, an toàn xã hội, phục vụ hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội đất nước.

Thứ ba: Về những tồn tại, khó khăn, vướng mắc

Tôi hoàn toàn nhất trí với những khó khăn, vướng mắc mà Báo cáo đã nêu, tuy nhiên tôi xin phân tích, làm rõ thêm một số tồn tại như sau:

- Công tác xây dựng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm và vi phạm pháp luật còn chưa đồng bộ, còn kẽ hở để các đối tượng phạm tội triệt để lợi dụng thực hiện hành vi phạm tội, nhất là đối với các tội phạm về kinh tế, tham nhũng; tội phạm sử dụng công nghệ cao. Mức hình phạt đối với một số hành vi phạm tội như: chống người thi hành công vụ; xâm phạm sức khỏe, nhân phẩm; xâm phạm môi trường… còn thấp, chưa đủ sức răn đe. Một số quy định trong Bộ luật Tố tụng hình sự chưa phù hợp với thực tiễn hiện nay mà chúng ta đang tiến hành các bước sửa đổi để ban hành bổ sung..

- Bộ Công an đã bố trí Công an chính quy đảm nhiệm chức danh Công an xã tại 100% số xã, thị trấn trên toàn quốc đã đáp ứng được nhu cầu công tác bảo đảm an ninh, trật tự; phòng, chống đại dịch Covid-19 ở địa bàn cơ sở. Tuy nhiên, về cơ chế chính sách, các điều kiện để bảo đảm thực hiện nhiệm vụ cho lực lượng này còn hạn chế, nhất là trụ sở làm việc và nơi ở cho các chiến sĩ.

- Bên cạnh đó, trình độ của một bộ phận cán bộ trực tiếp thi hành nhiệm vụ  phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật chưa đáp ứng được yêu cầu, nhất là trong các lĩnh vực phòng, chống tội phạm công nghệ cao, tội phạm kinh tế, tội phạm môi trường… Trang, thiết bị về khoa học kỹ thuật trong lĩnh vực này còn hạn chế, làm  ảnh hưởng không nhỏ đến công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.

Thứ tư: Trên cơ sở đánh giá những kết quả đạt được cũng như những khó khăn, vướng mắc trên, tôi xin có những kiến nghị như sau:

1- Đồng tình với kiến nghị theo báo cáo của Chính phủ đó là: Quốc hội tiếp tục chỉ đạo, tăng cường công tác xây dựng, giải thích pháp luật hoàn thiện hành lang pháp lýcho công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật; nhất là cho ý kiến, xem xét, thông qua các dự án luật liên quan trược tiếp đến công tác đấu tranh phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật.

2- Đề nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành có liên quan quan tâm, nghiên cứu quan tâm hỗ trợ về kinh phí, trang thiết bị, biên chế cho các lực lượng trực tiếp làm công tác phòng, chống tội phạm ở các địa phương; nhất là xây dựng quy định có lộ trình trong việc đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sắp xếp nguồn lãnh đạo và cán bộ ở các cấp, bảo đảm chất lượng, hiệu quả, không nóng vội; bởi vì con người là trung tâm của chiến lược phát triển đồng thời là chủ thể phát triển.

3- Dự báo đại dịch covid-19 vẫn có thể tiếp tục diễn biến phức tạp, các đối tượng tội phạm lợi dụng tình hình để thực hiện hành vi phạm tội. Do vậy, tôi đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các Bộ, ngành chức năng tăng cường công tác phối hợp phát hiện, đấu tranh, phòng chống các loại tội phạm trên không gian mạng, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tội phạm tín dụng đen, tội phạm xâm phạm trật tự xã hội, buôn bán hàng giả, các loại vật tư y tế, thuốc chữa bênh không đảm bảo chất lượng; tội phạm không tuân thủ các quy định về phòng, chống dịch bệnh làm lây lan dịch bệnh gây hậu quả nghiêm trọng.v.v.

Tôi xin hết ý kiến. Xin trân trọng cám ơn Quốc hội./.