Tại phiên khai mạc Kỳ họp thứ 37, HĐND tỉnh khóa XVIII, nhiệm kỳ 2021-2026, diễn ra sáng ngày 8/12, đồng chí Hoàng Anh Tuấn, Tỉnh ủy viên, Ủy viên Thường trực HĐND tỉnh, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách, HĐND tỉnh trình bày báo cáo kết quả giám sát của Thường trực HĐND tỉnh việc thực hiện Nghị quyết của HĐND tỉnh về nội dung chất vấn tại Kỳ họp thường lệ cuối năm 2024, HĐND tỉnh khóa XVIII.

Sau khi HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 614/NQ-HĐND ngày 14/12/2024 về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 24, HĐND tỉnh khóa XVIII; đồng thời thực hiện các ý kiến chỉ đạo của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; kết luận của Thường trực Tỉnh ủy; trên cơ sở tham mưu của các sở, ngành, đơn vị có liên quan, UBND tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo để triển khai, đôn đốc và hướng dẫn các sở, ban, ngành, đơn vị cấp tỉnh, UBND các địa phương theo chức năng, nhiệm vụ được giao, lĩnh vực để tập trung thực hiện giải quyết, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

Toàn cảnh kỳ họp

Kết quả giám sát cho thấy, sau gần 12 tháng triển khai Nghị quyết số 614/NQ-HĐND: Về lĩnh vực các dự án đầu tư trực tiếp, việc lập Ban Chỉ đạo, tiến độ các dự án quy mô lớn đã thúc đẩy trách nhiệm giữa các bên; nhiều dự án trong lĩnh vực công nghiệp và xây dựng khu đô thị hoàn thành, đưa vào vận hành, khai thác đã đóng góp vào sự tăng trưởng của tỉnh; công tác GPMB ghi nhận một số kết quả tích cực. Về lĩnh vực môi trường, UBND tỉnh đã có các hành động kịp thời (ban hành văn bản chỉ đạo quản lý chất thải rắn sinh hoạt, đôn đốc hoàn thiện các nhà máy xử lý rác thải); tỷ lệ xử lý rác tăng lên, tỷ lệ chôn lấp giảm so với cùng kỳ năm trước; công tác thanh tra, xử lý vi phạm được quan tâm. Lĩnh vực chuyển đổi số, đấu tranh phản bác các thông tin sai lệch, tin giả đạt nhiều kết quả tích cực, hạ tầng được trang bị đầy đủ, cổng dịch vụ công trực tuyến được sử dụng rộng rãi; công tác đào tạo nhân lực số được mở rộng; việc đấu tranh với tin giả đạt những kết quả tích cực trong việc phát hiện và ngăn chặn những thông tin sai lệch, góp phần ổn định dư luận.

Đối với 23 dự án quy mô lớn, trọng điểm được chất vấn tại Kỳ họp thường lệ cuối năm 2024, đến nay mới tháo gỡ được 10 dự án, trong đó 6 dự án thực tế không còn vướng mắc từ thời điểm chất vấn cuối năm 2024, nghĩa là gần 12 tháng qua chỉ có 4 dự án được giải quyết thêm. Hiện còn 13 dự án tiếp tục gặp khó khăn, chủ yếu liên quan đến bồi thường, giải phóng mặt bằng hoặc các nguyên nhân khác; nhiều dự án đã quá thời hạn hoàn thành hoặc dự kiến không đạt tiến độ hoàn thành đề ra trong năm 2025.

Những khó khăn, hạn chế cần tiếp tục khắc phục:

Đối với việc giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư trực tiếp: UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch 187/KH-UBND ngày 05/9/2025 nhằm giải quyết khó khăn, vướng mắc của 308 dự án đầu tư trực tiếp và dự án có sử dụng đất chậm tiến độ, cho thấy quyết tâm xử lý tình trạng lãng phí và kéo dài nhiều năm. Tuy nhiên, số lượng dự án tồn đọng lớn cũng đặt ra yêu cầu phải rà soát lại toàn bộ quy trình cấp phép và công tác quản lý sau cấp phép. Đối với 23 dự án quy mô lớn, trọng điểm được chất vấn tại Kỳ họp thường lệ cuối năm 2024, đến nay mới tháo gỡ được 10 dự án, trong đó 6 dự án thực tế không còn vướng mắc từ thời điểm chất vấn cuối năm 2024, nghĩa là gần 12 tháng qua chỉ có 4 dự án được giải quyết thêm. Hiện còn 13 dự án tiếp tục gặp khó khăn, chủ yếu liên quan đến bồi thường, giải phóng mặt bằng hoặc các nguyên nhân khác; nhiều dự án đã quá thời hạn hoàn thành hoặc dự kiến không đạt tiến độ hoàn thành đề ra trong năm 2025.

Đồng chí Hoàng Anh Tuấn, Tỉnh ủy viên, Trưởng Ban Kinh tế - Ngân sách HĐND tỉnh đọc báo cáo

Việc giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường do sản xuất, chăn nuôi; tình trạng quá tải tại nhiều bãi rác; tiến độ triển khai các dự án xử lý chất thải rắn sinh hoạt: Công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt trong quản lý ô nhiễm từ sản xuất, chăn nuôi và xử lý rác thải sinh hoạt. Việc tuyên truyền pháp luật về môi trường chưa đạt hiệu quả cao, một số cơ sở sản xuất và trang trại chăn nuôi không chấp hành nghiêm các quy định. Các cơ quan chức năng chưa kịp thời hướng dẫn UBND cấp xã trong bối cảnh chuyển sang thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; nhiều vướng mắc như thủ tục bàn giao các khu xử lý rác cũ, hay việc một số xã không tạo điều kiện cho các xã khác đưa rác về xử lý vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Tình trạng quá tải tại các bãi rác, nhất là ở khu vực đô thị, du lịch, vẫn diễn ra nghiêm trọng khi nhiều bãi rác đã vượt quá công suất nhưng chưa thể đóng cửa do thiếu cơ sở thay thế, tiếp tục phát sinh nước rỉ rác và côn trùng. Bên cạnh đó, tiến độ các dự án xử lý chất thải rắn tập trung rất chậm, có dự án kéo dài hàng chục năm và khi vận hành thử nghiệm lại gây mùi, dẫn đến phản ứng gay gắt của người dân.

Việc đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin; đấu tranh phản bác các thông tin sai lệch, tin giả trên các phương tiện truyền thông:  Nhiều cơ sở dữ liệu chuyên ngành chưa được tích hợp, chia sẻ đồng bộ giữa các cơ quan, khiến việc khai thác dữ liệu phục vụ điều hành, người dân và doanh nghiệp chưa hiệu quả; một số dữ liệu lại chưa được cập nhật thường xuyên, làm giảm tính chính xác và đầy đủ. Các nền tảng số được đầu tư từ các giai đoạn trước không được bảo trì, nâng cấp thường xuyên do thiếu kinh phí, dẫn đến khó khăn trong vận hành cũng như kết nối với hệ thống mới. Tỷ lệ hồ sơ trực tuyến do người dân nộp còn thấp vì tâm lý e ngại công nghệ; doanh nghiệp và hộ kinh doanh cũng chưa tích cực ứng dụng thương mại điện tử. Dù đã đẩy mạnh tuyên truyền và phổ cập kỹ năng số, hiệu quả vẫn chưa đồng đều, đặc biệt với các nhóm phụ nữ, người cao tuổi và đồng bào dân tộc thiểu số. Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, người dân ở nhiều xã phải di chuyển xa hơn khi giải quyết thủ tục trực tuyến do cơ quan nhà nước nằm ở một số vị trí tại các trung tâm hành chính xã cũ, gây mất thời gian. Bên cạnh đó, nhân lực công nghệ thông tin ở cấp xã còn thiếu; nhiều cán bộ, công chức gặp khó khăn khi làm việc trên môi trường điện tử do kỹ năng số chưa đáp ứng yêu cầu; tổ công nghệ số cộng đồng có triển khai nhưng hoạt động chưa thực sự hiệu quả.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, thực hiện tốt nghị quyết chất vấn và đáp ứng yêu cầu cử tri, Thường trực HĐND tỉnh đề xuất:

Đối với Trung ương, hoàn thiện hệ thống pháp luật về đất đai, môi trường, đầu tư và quản lý thông tin trên không gian mạng; tháo gỡ vướng mắc trong thẩm định dự án xử lý rác và xử lý tin sai lệch. Hỗ trợ địa phương về công nghệ, tài chính để đầu tư các khu xử lý rác hiện đại và đào tạo an ninh mạng.

Các đại biểu tham dự kỳ họp

Đối với HĐND tỉnh, xem xét ban hành cơ chế ưu tiên nguồn lực cho chuyển đổi số, đào tạo nhân lực và xử lý ô nhiễm môi trường. Tăng cường giám sát chuyên đề, nhất là đối với dự án đầu tư công trọng điểm, dự án xử lý rác và hiệu quả triển khai chuyển đổi số.

Đối với UBND tỉnh, tiếp tục chỉ đạo quyết liệt thực hiện Nghị quyết 614/NQ-HĐND; yêu cầu các đơn vị lập kế hoạch rõ nhiệm vụ, tiến độ, kết quả; gắn trách nhiệm người đứng đầu. Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp chậm tiến độ; thu hồi các dự án không đảm bảo quy định; thanh tra, điều tra các dự án kéo dài có dấu hiệu vi phạm khi cần thiết. Rà soát, sửa đổi quy định vận chuyển rác; đẩy nhanh tiến độ các nhà máy xử lý rác chậm nhiều năm; xử lý triệt để bãi rác gây ô nhiễm và các nhà máy vi phạm môi trường.

Đối với các sở, ngành cấp tỉnh, chủ động tham mưu các cơ chế tài chính đặc thù phục vụ chuyển đổi số; ưu tiên bố trí nguồn vốn cho các dự án xử lý rác thải cấp bách và đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin. Phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành liên quan để cân đối, đảm bảo nguồn lực cho các nhiệm vụ trọng tâm của tỉnh; Tăng cường kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất, chăn nuôi có nguy cơ gây ô nhiễm; đôn đốc lắp đặt và truyền dữ liệu quan trắc tự động theo quy định. Hướng dẫn áp dụng công nghệ sinh học, công nghệ xử lý tiên tiến tại các bãi rác nhằm giảm ô nhiễm; tham mưu xử lý dứt điểm các trang trại chăn nuôi chưa được cấp phép môi trường. Rà soát quy hoạch xử lý chất thải, xây dựng kế hoạch xử lý tổng thể ô nhiễm tại các khu vực đến năm 2030; Tham mưu ban hành các cơ chế, chính sách phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Tổ chức đào tạo kỹ năng số cho cán bộ cấp xã, nâng cao năng lực triển khai nhiệm vụ chuyển đổi số tại cơ sở. Hỗ trợ doanh nghiệp trong việc chuyển đổi ứng dụng công nghệ; Đẩy mạnh tuyên truyền kỹ năng số, an toàn thông tin và lợi ích của dịch vụ công trực tuyến qua các kênh truyền thông chính thống; Tiến hành thanh tra đột xuất các dự án đầu tư trực tiếp, đặc biệt các dự án lớn, trọng điểm và các dự án xử lý rác chậm tiến độ, có biểu hiện chây ì hoặc gia hạn nhiều lần. Thanh tra việc chấp hành pháp luật môi trường tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh, chăn nuôi có quy mô lớn, nguy cơ cao gây ô nhiễm; kiến nghị xử lý nghiêm các vi phạm.

Đối với UBND các xã, phường, cần kiện toàn bộ máy sau sáp nhập; nâng cao năng lực cán bộ; đẩy mạnh quản lý môi trường, giám sát tiến độ dự án; tuyên truyền phân loại rác tại nguồn; phát huy vai trò tổ công nghệ số cộng đồng trong hỗ trợ người dân thực hiện dịch vụ công.