Ngày 22/11/2025, Ủy Ban bầu cử (UBBC) tỉnh Thanh Hóa ban hành Kế hoạch số 08/KH-UBBC triển khai công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031. Theo đó, cuộc bầu cử được xác định tổ chức vào Chủ nhật, ngày 15/3/2026. Mục tiêu là tổ chức bầu cử đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch, đúng luật, an toàn, tiết kiệm; bầu đủ và chọn đại biểu đáp ứng đủ tiêu chuẩn, chất lượng, với cơ cấu hợp lý; lấy tiêu chuẩn, chất lượng đại biểu làm trọng tâm, không vì cơ cấu mà hạ thấp tiêu chuẩn. Đồng thời, bầu cử phải đảm bảo sự đồng bộ trong cơ cấu cán bộ hệ thống chính trị, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước ở Trung ương và địa phương.

Nội dung và tiến độ các bước triển khai

Tổ chức hội nghị triển khai: Trước ngày 25/11/2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy chủ trì Hội nghị triển khai công tác bầu cử ở tỉnh. Đồng thời, Ban Thường vụ Đảng ủy cấp xã sẽ chủ trì tổ chức hội nghị tương tự tại các xã, phường trên địa bàn, hoàn thành chậm nhất trước ngày 27/11/2025. Các hội nghị này nhằm phổ biến các quy định của pháp luật về bầu cử và quán triệt chỉ đạo của Trung ương, Đồng thời đề ra nhiệm vụ cụ thể cho từng cơ quan, địa phương.

Thành lập các tổ chức bầu cử:

- Ủy ban bầu cử tỉnh: Ngày 13/11/2025, Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh đã ban hành Quyết định số 3551/QĐ-UBND thành lập UBBC tỉnh Thanh Hóa (gồm 37 thành viên). Thành phần gồm đại diện Thường trực Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực HĐND tỉnh, Ủy ban MTTQ tỉnh, UBND tỉnh và một số ngành, do đồng chí Nguyễn Hoài Anh - Ủy viên dự khuyết Ban chấp hành Trung ương Đảng Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh - làm Chủ tịch Ủy Ban bầu cử.

- Ủy ban bầu cử cấp xã: UBND cấp xã căn cứ quy định, thống nhất với Thường trực HĐND và UB MTTQ cùng cấp báo cáo Ban Thường vụ Đảng ủy quyết định thành lập UBBC ở xã, phường để tổ chức bầu cử đại biểu HĐND cấp xã. Ban bầu cử xã có 9 - 17 thành viên (gồm Chủ tịch, các Phó Chủ tịch, Thư ký và các thành viên là đại diện của Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ và các ngành liên quan). Hạn chót thành lập UBBC xã là ngày 30/11/2025 (105 ngày trước ngày bầu cử).

- Ban bầu cử tại các đơn vị bầu cử: Với mỗi đơn vị bầu cử đại biểu Quốc hội, UBND tỉnh (thống nhất với Thường trực HĐND tỉnh và UB MTTQ tỉnh) thành lập một Ban bầu cử đại biểu Quốc hội gồm 9-17 thành viên, có Trưởng ban, Phó Trưởng ban, Thư ký và các thành viên đại diện Thường trực HĐND, UBND, UB MTTQ và các ngành liên quan. Thời hạn thành lập là chậm nhất ngày 04/01/2026 (70 ngày trước ngày bầu cử). Tương tự, ở mỗi đơn vị bầu cử đại biểu HĐND (cấp tỉnh, cấp xã), UBND cấp tỉnh hoặc cấp xã (thống nhất với Thường trực HĐND và UB MTTQ cùng cấp) quyết định thành lập Ban bầu cử đại biểu HĐND, gồm đại diện cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, dân tộc, tôn giáo và thêm đại diện cử tri (cấp xã). Ban bầu cử HĐND tỉnh có 11-15 thành viên; Ban bầu cử HĐND cấp xã có 9-15 thành viên; thành phần tổ chức tương tự gồm Trưởng ban, các Phó Trưởng ban, Thư ký và các Ủy viên. Hạn chót thành lập toàn bộ các Ban bầu cử là ngày 04/01/2026.

- Tổ Bầu cử: UBND cấp xã (thống nhất với Thường trực HĐND và UB MTTQ cùng cấp; đối với đơn vị vũ trang là chỉ huy đơn vị) thành lập Tổ Bầu cử tại từng khu vực bỏ phiếu. Tổ này gồm Tổ trưởng, Thư ký và Ủy viên là đại diện chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội và cử tri địa phương, quy mô 11-21 thành viên (vũ trang: 5-9 thành viên). Hạn chót thành lập Tổ Bầu cử là ngày 31/01/2026 (43 ngày trước ngày bầu cử).

- Xác định số lượng và cơ cấu đại biểu: Trên cơ sở Nghị quyết số 1891/NQ-UBTVQH15 (ngày 10/11/2025) của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, UBBC tỉnh xây dựng phương án dự kiến số đại biểu Quốc hội được bầu tại Thanh Hóa (dự kiến 17 đại biểu), cơ cấu (8 do Trung ương giới thiệu, 9 do địa phương giới thiệu), số đơn vị bầu cử và phân bổ đại biểu theo số dân. Dự kiến và danh sách đơn vị bầu cử được gửi Hội đồng Bầu cử Quốc gia trước ngày 20/12/2025. Việc công bố chính thức được hoàn thành chậm nhất ngày 25/12/2025 (80 ngày trước ngày bầu cử). Tương tự, căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các Nghị quyết 106, 107/2025/UBTVQH15 (ngày 16/10/2025) về số lượng và cơ cấu đại biểu HĐND, UBBC các cấp xác định số lượng đại biểu HĐND tỉnh và HĐND cấp xã, số đơn vị bầu cử, danh sách đơn vị bầu cử và số đại biểu bầu tại mỗi đơn vị. Tất cả hồ sơ này do UBND cấp có thẩm quyền đề nghị và UBBC các cấp quyết định, công bố chậm nhất ngày 25/12/2025.

- Hiệp thương và giới thiệu ứng cử: Công tác hiệp thương, giới thiệu người ứng cử được tiến hành theo quy định của Luật Bầu cử và các văn bản hướng dẫn. Theo kế hoạch, Hội nghị cử tri giới thiệu ứng cử lần thứ nhất (Hiệp thương lần 1) tổ chức chậm nhất ngày 10/12/2025 (95 ngày trước bầu cử); kết quả (biên bản) phải được gửi về Hội đồng Bầu cử Quốc gia ngay sau đó. Tiếp đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh lần 1 về cơ cấu, thành phần người ứng cử đại biểu Quốc hội chậm nhất ngày 15/12/2025 (90 ngày trước bầu cử). Đồng thời, Thường trực HĐND tỉnh điều chỉnh cơ cấu, thành phần và số lượng người ứng cử đại biểu HĐND tỉnh, cũng chậm nhất ngày 15/12/2025. Hội nghị hiệp thương lần thứ hai (đối với bầu cử Quốc hội và HĐND) tổ chức chậm nhất ngày 03/02/2026 (40 ngày trước bầu cử), sau đó Hội đồng Bầu cử Quốc gia tiếp tục điều chỉnh lần 2 đến ngày 05/02/2026 (38 ngày trước bầu cử). Hội nghị cử tri lần 3 (nếu có) được tổ chức chậm nhất ngày 20/02/2026 (23 ngày trước bầu cử).

- Tiếp nhận và xem xét hồ sơ ứng cử: Thời hạn nhận hồ sơ ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp từ ngày 15/12/2025 đến 17h00 ngày 01/02/2026 (42 ngày trước bầu cử). UBBC tỉnh và UBBC xã công khai nơi, thời gian tiếp nhận hồ sơ ứng cử qua các phương tiện thông tin đại chúng. Sau khi nhận hồ sơ, UBBC các cấp kiểm tra điều kiện hợp lệ; UBBC tỉnh chuyển hồ sơ ứng cử đại biểu Quốc hội và biên bản giới thiệu đến Hội đồng Bầu cử Quốc gia, đồng thời gửi hồ sơ ứng cử HĐND tỉnh, cấp xã đến Ban Thường trực UB MTTQ Việt Nam cùng cấp để đưa vào danh sách hiệp thương. Lưu ý, công dân chỉ được ứng cử tối đa 2 cấp HĐND trong cùng nhiệm kỳ và nếu ứng cử Quốc hội thì chỉ được ứng cử một cấp HĐND.

- Lập và công bố danh sách chính thức người ứng cử: Hội đồng Bầu cử Quốc gia lập và công bố danh sách chính thức người ứng cử đại biểu Quốc hội tại các đơn vị bầu cử trong cả nước chậm nhất ngày 26/02/2026 (17 ngày trước bầu cử). UBBC tỉnh và cấp xã lập và công bố danh sách chính thức người ứng cử đại biểu HĐND theo từng đơn vị bầu cử chậm nhất cùng ngày 26/02/2026.

- Lập và niêm yết danh sách cử tri: UBND cấp xã lập danh sách cử tri cho từng khu vực bỏ phiếu; danh sách cử tri khu vực vũ trang do chỉ huy đơn vị lập. Danh sách cử tri phải được niêm yết tại trụ sở UBND xã và các điểm công cộng của khu vực bỏ phiếu chậm nhất ngày 03/02/2026 (40 ngày trước bầu cử), đồng thời thông báo rộng rãi để nhân dân kiểm tra. Sai sót về danh sách cử tri sẽ được tiếp nhận khiếu nại trong vòng 30 ngày kể từ khi niêm yết, và phải được giải quyết trong 05 ngày kể từ khi nhận khiếu nại.

- Vận động bầu cử: Cuộc vận động bầu cử diễn ra dân chủ, công khai, bình đẳng, đúng pháp luật, bảo đảm trật tự và an toàn xã hội. Người ứng cử bắt đầu vận động sau khi danh sách chính thức người ứng cử được công bố, và kết thúc trước 24 giờ tính đến khi bắt đầu bỏ phiếu (sáng 15/3/2026). Các quy định về vận động bầu cử được thực hiện theo Luật Bầu cử. Tất cả các tổ chức chính trị - xã hội, báo chí, các lực lượng nắm nhiệm vụ tư tưởng được huy động đẩy mạnh tuyên truyền về ngày bầu cử, chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước liên quan đến bầu cử.

- Giải quyết khiếu nại, tố cáo: Mọi khiếu nại, tố cáo về các nội dung thuộc lĩnh vực ứng cử và danh sách ứng cử đều được xử lý đúng thẩm quyền, thời hạn quy định bởi Luật Bầu cử và hướng dẫn của Trung ương (Nghị quyết 19-HD/UBKTTW ngày 25/8/2025, các quy định liên tịch của UBTVQH - Chính phủ - UB MTTQ Việt Nam). Việc giải quyết đơn thư bảo đảm khách quan, kịp thời, theo đúng trình tự tố tụng hành chính.

- Tổ chức bỏ phiếu: Ngày bầu cử 15/3/2026, từ 7h30 đến 19h00, tại tất cả các khu vực bỏ phiếu trên địa bàn. Các Tổ Bầu cử chuẩn bị đầy đủ hòm phiếu, hòm dự phòng, con dấu, giấy tờ theo quy định; tổ chức niêm yết danh sách cử tri tại điểm bỏ phiếu; hướng dẫn cử tri bỏ phiếu theo quy trình. Sau khi kết thúc bỏ phiếu, Tổ Bầu cử tiến hành kiểm phiếu ngay tại chỗ, lập biên bản kết quả và gửi kịp thời cho Ban bầu cử cùng cấp. UBBC xã, Ban bầu cử cấp quận/huyện, Ban bầu cử tỉnh tổng hợp kết quả bầu cử và lập báo cáo toàn bộ, báo cáo lại HĐND cùng cấp theo luật định.

- Tổng hợp và công bố kết quả: Sau ngày bầu cử, UBBC cấp xã, cấp huyện và tỉnh tổng hợp kết quả bầu cử, lập biên bản xác nhận người trúng cử, gửi báo cáo lên cấp trên. UBBC tỉnh thẩm định, trình UBND tỉnh ra quyết định công nhận người trúng cử đại biểu HĐND cấp tỉnh, báo cáo gửi Hội đồng Bầu cử Quốc gia. Đặc biệt, tại kỳ họp thứ nhất HĐND tỉnh khóa 2026 - 2031, UBBC tỉnh báo cáo HĐND tỉnh khoá mới về kết quả xác nhận tư cách đại biểu HĐND được bầu.

Vai trò chỉ đạo, điều phối và giám sát của HĐND tỉnh

Trong công tác bầu cử, vai trò của Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh được nhấn mạnh. Theo kế hoạch, Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Thường trực HĐND tỉnh và Ban Thường trực UB MTTQ tỉnh phải thống nhất với UBND tỉnh khi thành lập UBBC tỉnh. Ban Thường vụ Đảng ủy cấp xã và Thường trực HĐND cấp xã cũng được mời tham gia cùng với UBND và UB MTTQ trong việc thành lập UBBC cấp xã.

Tại cấp tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Lê Tiến Lam được phân công làm Phó Chủ tịch UBBC tỉnh, trực tiếp chỉ đạo công tác bầu cử đại biểu HĐND tỉnh. Đồng chí Lê Tiến Lam cùng chịu trách nhiệm chỉ đạo thực hiện các nội dung liên quan đến bầu cử đại biểu HĐND tỉnh, trong đó có việc xây dựng cơ cấu, thành phần và phân bổ số lượng người được giới thiệu ứng cử đại biểu HĐND tỉnh. Phó Chủ tịch HĐND tỉnh và lãnh đạo HĐND các cấp cũng cùng phối hợp với các ngành, đoàn thể triển khai hiệu quả công tác bầu cử từ tỉnh xuống cơ sở.

HĐND tỉnh còn đảm nhiệm chức năng giám sát quan trọng. Kế hoạch 08/KH-UBBC đề nghị Thường trực HĐND các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình “có trách nhiệm giám sát, kiểm tra công tác bầu cử”. Theo Quy chế làm việc của UBBC tỉnh, UBBC tỉnh thực hiện chế độ báo cáo, thường xuyên báo cáo tình hình, kết quả tổ chức bầu cử với Thường trực Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh và UBND tỉnh. Ngay sau khi hoàn thành bầu cử, tại kỳ họp đầu tiên của HĐND khoá mới, Chủ tịch UBBC tỉnh báo cáo kết quả xác nhận tư cách đại biểu HĐND đã được bầu.

Với vai trò điều phối, Thường trực HĐND tỉnh cũng chủ trì phối hợp UBND và UB MTTQ tỉnh giải quyết những vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai công tác bầu cử. Mỗi thành viên UBBC tỉnh là đồng chí lãnh đạo chủ chốt của HĐND, UBND, MTTQ, các sở, ngành hoặc lực lượng vũ trang, được phân công nhiệm vụ rõ ràng và phụ trách một số địa bàn cụ thể. Cơ cấu lãnh đạo này góp phần bảo đảm sự thống nhất chỉ đạo giữa các cơ quan quyền lực ở địa phương, phát huy hiệu quả giám sát của HĐND, bảo đảm mọi khâu bầu cử đều tuân thủ nghiêm túc quy định pháp luật.

Kế hoạch số 08/KH-UBBC và các văn bản liên quan đã đề ra lộ trình, nhiệm vụ và phân công rõ ràng, cụ thể tại từng thời điểm. HĐND tỉnh tiếp tục phối hợp chỉ đạo, giám sát chặt chẽ, đảm bảo các cấp, các ngành, địa phương triển khai thực hiện đúng tiến độ và quy định pháp luật. Các cơ quan, đơn vị và địa phương chủ động bám sát kế hoạch, nâng cao trách nhiệm, hoàn thành tốt công tác bầu cử, tạo thành ngày hội toàn dân, góp phần bầu ra những đại biểu xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng của cử tri.