Phân loại nợ của đơn vị, doanh nghiệp

Xoay quanh yêu cầu giải trình về nguyên nhân dẫn đến tình trạng số đơn vị, doanh nghiệp và số tiền chậm đóng bảo hiểm liên tục gia tăng qua các năm, Giám đốc BHXH tỉnh Nguyễn Văn Tám cho rằng, cùng với do tình hình dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, thời gian kéo dài khiến nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất kinh doanh, không ít doanh nghiệp đã phải thu hẹp sản xuất, thậm chí có doanh nghiệp phải ngừng hoạt động... dẫn đến không có khả năng tham gia, trích nộp bảo hiểm cho người lao động... còn do một số đơn vị, doanh nghiệp cố tình vi phạm, chậm đóng, trốn đóng bảo hiểm cho người lao động.

Theo Giám đốc BHXH tỉnh, việc đầu tiên là rà soát, phân loại nợ của các đơn vị doanh nghiệp do khó khăn hay do cố tình trốn đóng, chây ỳ, chiếm dụng để có biện pháp thu phù hợp. BHXH tỉnh cũng sẽ thường xuyên trao đổi thông tin, nắm bắt hoạt động của doanh nghiệp để cùng tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp các điều kiện cần thiết. Bên cạnh đó, phối hợp với các sở, ngành liên quan tổ chức thanh tra, kiểm tra, phát hiện và kiên quyết xử lý nghiêm các vi phạm. Đặc biệt, sẽ phối hợp với đơn vị có liên quan và cơ quan công an thu thập hồ sơ, tài liệu chứng minh yếu tố gian dối, gian lận trong chậm đóng bảo hiểm để hoàn thiện hồ sơ chuyển cơ quan điều tra xử lý đối với doanh nghiệp cố tình trốn đóng, chậm đóng bảo hiểm cho người lao động theo quy định của pháp luật.

Trong số 27 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh, thành phố Thanh Hóa là địa phương có số đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm lớn nhất. Trước yêu cầu giải trình của đại biểu, Chủ tịch UBND thành phố Thanh Hóa cũng cho rằng việc rà soát, phân loại nợ của các đơn vị, doanh nghiệp rất cần thiết để tiến hành thanh tra, kiểm tra chuyên ngành. Bên cạnh đó, cần xử lý trách nhiệm đối với người đứng đầu nếu nợ đóng bảo hiểm mà không có nguyên nhân hợp lý. Phối hợp với cơ quan công an thu thập chứng cứ, khởi kiện các đơn vị, doanh nghiệp chây ỳ đóng bảo hiểm. Đối với trường hợp nợ đọng kéo dài với số nợ lớn ở Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Ban Quản lý Di tích lịch sử văn hóa Hàm Rồng, Chủ tịch UBND thành phố giải trình rõ nguyên nhân và khẳng định UBND thành phố sẽ hỗ trợ để 2 đơn vị này thanh toán hết số nợ trong tháng 5.2023.

Tại phiên giải trình, các đại biểu cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế còn khó khăn kéo dài, việc xử lý nợ đọng vẫn là một bài toán nan giải. Nhiều đại biểu đưa ra quan điểm, cần tiếp tục nắm bắt thông tin, chủ động hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Bởi, doanh nghiệp có đẩy mạnh được phát triển sản xuất, kinh doanh thì mới có khả năng hoàn thành trách nhiệm thuế và bảo hiểm.

Tăng chế tài xử phạt

Liên quan đến công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với các đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng bảo hiểm, nhiều đại biểu cho rằng, công tác này chưa thực sự hiệu quả, chưa xử lý được trách nhiệm người đứng đầu, chưa có vụ việc nào xử lý hình sự. Theo đó, các đại biểu đề nghị BHXH tỉnh, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội cùng với Liên đoàn Lao động tỉnh giải trình rõ nguyên nhân, đưa ra giải pháp nâng cao hiệu quả thời gian tới

Xoay quanh vấn đề này, Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Thanh Hóa chia sẻ, trong thời gian qua, Sở đã phối hợp với các ngành thực hiện 104 cuộc thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm và tổ chức cưỡng chế. Qua thanh tra phát hiện một số sai phạm, có những doanh nghiệp trừ tiền lương của người lao động để đóng BHXH nhưng chưa trích nộp. Tuy nhiên, công tác thanh tra, kiểm tra còn khó khăn do lực lượng thanh tra còn quá mỏng, chỉ có 4 thanh tra trên hàng ngàn doanh nghiệp; do đó, Giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh nhấn mạnh việc phối hợp với BHXH tỉnh tham mưu UBND tỉnh đề nghị sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội theo hướng tăng chế tài xử lý đối với những đối tượng, cơ quan, đơn vị, cá nhân vi phạm.

Về vấn đề này, Giám đốc BHXH tỉnh cũng khẳng định, Chính phủ đang trình Quốc hội sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội. Trong đó, ngành đang đề nghị tăng tính răn đe trong xử lý vi phạm để làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân, đơn vị để xảy ra tình trạng này.

Làm rõ thêm vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đầu Thanh Tùng khẳng định, tình trạng chậm đóng bảo hiểm có nguyên nhân do một số bất cập, vướng mắc, thiếu đồng bộ về chính sách, quy định pháp luật. UBND tỉnh sẽ chỉ đạo Sở Lao động, Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với BHXH tỉnh và các sở, ngành chức năng nghiên cứu để tham mưu, đề xuất các cơ quan chức năng Trung ương xem xét, sửa đổi một số quy định của pháp luật, với giải pháp căn cơ là đề xuất sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội và một số nội dung liên quan trong Luật Ngân sách nhà nước, Luật Việc làm, Bộ luật Hình sự, Luật Quản lý thuế,… Qua đó sẽ có nhiều chế tài hiệu quả hơn, có tính răn đe hơn để doanh nghiệp chấp hành đúng trách nhiệm đóng bảo hiểm.

Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Đỗ Trọng Hưng nhấn mạnh, UBND tỉnh cần tập trung chỉ đạo đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về BHXH; tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của các cơ quan, đơn vị trong thực hiện các quy định của pháp luật về BHXH. Xử lý nghiêm trách nhiệm của người đứng đầu các đơn vị hành chính sự nghiệp để xảy ra tình trạng chậm đóng BHXH.