Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, sáng ngày 08/5/2025, tại Nhà Quốc hội, dưới dự chủ tọa của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội thảo luận ở hội trường về một số nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi). Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành nội dung phiên họp.
Tại phiên thảo luận, Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa có ý kiến phát biểu của đại biểu Võ Mạnh Sơn, Tỉnh ủy viên, Chủ tịch Liên đoàn Lao động tỉnh Thanh Hóa. Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Thanh Hóa xin trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của đại biểu Võ Mạnh Sơn.
ĐBQH Võ Mạnh Sơn phát biểu tại Hội trường
Kính thưa Chủ tọa kỳ họp,
Kính thưa Quốc hội.
Ngành công nghiệp hóa chất là một trong những ngành kinh tế quan trọng, có vai trò thiết yếu trong nhiều lĩnh vực như công nghiệp, sản xuất nông nghiệp, y tế, dược phẩm, bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, đây cũng là một ngành tiềm ẩn nhiều rủi ro, đòi hỏi sự quản lý chặt chẽ, đảm bảo an toàn cho con người, môi trường và nền kinh tế. Luật Hóa chất ban hành năm 2007 là do mốc quan trọng trong quá trình xây dựng, tạo lập một hành lang pháp lý chính thức và thống nhất cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng hóa chất một cách an toàn, bền vững và phù hợp với thông lệ. Trước sự phát triển của ngành hóa chất, sự thay đổi của khoa học, công nghệ cũng như yêu cầu ngày càng cao về bảo vệ môi trường và an toàn lao động, việc sửa đổi, bổ sung Luật Hóa chất là điều cần thiết để đáp ứng thực tiễn và nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý. Nội dung dự thảo luật lần này cho thấy, Luật Hóa chất sửa đổi đã được dự thảo rất công phu, hoàn thiện. Qua nhiều lần bổ sung, chỉnh sửa, đến nay về cơ bản đã được hoàn thiện, là một bước tiến quan trọng trong việc xác lập cơ sở pháp lý cho việc hoạt động hóa chất ở Việt Nam trong điều kiện mới. Nhằm đảm bảo tính khả thi của Luật Hóa chất (sửa đổi) đi vào cuộc sống, tôi xin tham gia một số ý kiến cụ thể sau đây:
Thứ nhất, từ thực tế tôi đề nghị bổ sung hóa chất nguy hiểm là hóa chất có thể gây hại cho con người, động vật, thực vật, cơ sở vật chất, tài sản, môi trường và nội hàm của định nghĩa hóa chất nguy hiểm ở khoản 4 Điều 2.
Thứ hai, đề nghị dự thảo luật bổ sung Điều 4 bên cạnh trách nhiệm quản lý nhà nước về hóa chất cần có nội dung trách nhiệm của đoàn thể trong phát hiện, phối hợp xử lý vi phạm về an toàn hóa chất, quy chế hoạt động của các cấp, các ngành trong xử lý tình huống nguy hiểm, nguy cấp về hóa chất, nghiên cứu bổ sung quy định các cơ sở sản xuất, kinh doanh hóa chất cần phải có hệ thống xử lý chất thải hóa chất, đảm bảo an toàn hệ sinh thái khi đầu tư hoạt động liên quan đến hóa chất, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân khi xảy ra sự cố hóa chất, quy định cụ thể lực lượng ứng phó với sự cố tại cơ sở sản xuất.
Thứ ba, dự thảo luật cần xem xét, nghiên cứu bổ sung nghĩa vụ của chủ đầu tư dự án hóa chất đối với người lao động và đảm bảo an toàn trong sản xuất, vận chuyển, sử dụng hóa chất, tại khoản 2 Điều 7, cần làm rõ các loại hóa chất xử lý tập trung quy định cụ thể các loại hóa chất độc hại, tiêu chí phòng ngừa sự cố hóa chất, đặt ra tiêu chí, tiêu chuẩn, quy chuẩn, tăng cường hậu kiểm, hạn chế những nguy hiểm liên quan đến lĩnh vực hóa chất.
Thứ tư là tại điểm a khoản 2 Điều 11 của dự thảo luật cần xem xét quy định chi tiết hơn nội dung hóa chất có khả năng gây hại đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, sức khỏe con người, sinh vật, tài sản và môi trường. Trong quy định về hóa chất cần là kiểm soát đặc biệt bất kỳ các loại hóa chất nào cũng có khả năng gây hại đến quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, sức khỏe con người, sinh vật, tài sản, môi trường nếu người sử dụng sai mục đích, liều lượng và không có biện pháp quản lý trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, tồn trữ. Vì vậy, nên xem xét bổ sung nội dung hóa chất là tiền chất công nghiệp, hóa chất gây hại đến sức khỏe, đối với số lượng cực nhỏ, hóa chất là khí độc có khả năng phát tán lớn.
Thứ năm, hiện nay pháp luật về xây dựng đã có quy định cụ thể về khảo sát địa chất, địa hình đối với địa điểm xây dựng công trình trong quá trình thiết kế, xây dựng dự án, trong đó bao gồm dự án hóa chất. Tuy nhiên, quy định mang tính chất chung để đảm bảo tính thống nhất, cụ thể trong luật chuyên ngành, tôi cho rằng việc lựa chọn địa điểm xây dựng dự án hóa chất, đặc biệt là hóa chất nguy hiểm cần phải cân nhắc đến địa hình, địa chất của nơi xây dựng, tránh rủi ro khi xây dựng ở những nơi có nền địa chất thiếu tính ổn định dẫn đến nguy cơ mất an toàn về hóa chất. Do đó, cần nghiên cứu quy định về nội dung này với trách nhiệm của chủ đầu tư dự án hóa chất tại khoản 2 Điều 12 trong dự thảo luật.
Thứ sáu, cũng giống như một số đại biểu phát biểu trước tôi, tại Điều 35 đảm bảo an toàn trong hoạt động hóa chất, tại khoản 2 đề nghị là tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất phải có người chịu trách nhiệm về chuyên môn, về an toàn hóa chất, có trách nhiệm phù hợp. Thực tế hiện nay, nhiều cơ sở hoạt động hóa chất, người chịu trách nhiệm về an toàn hóa chất thường không có đủ quyền hạn khi xử lý, xử phạt, yêu cầu sửa đổi, thậm chí là dừng sản xuất khi phát hiện vi phạm trong an toàn quá trình sản xuất. Điều này đặc biệt cần khi xử lý tình huống phát hiện mất an toàn trong quá trình có nguy cơ xảy ra sự cố hóa, gọi là sự cố khẩn cấp liên quan đến hóa chất, không thể đợi đến quá trình báo cáo xin ý kiến lâu hơn. Do vậy, tôi đề nghị cần xem xét bổ sung là tổ chức, cá nhân hoạt động hóa chất cần phải có người chịu trách nhiệm chuyên môn về an toàn hóa chất và có quyền hạn, trình độ phù hợp.
Xin hết ý kiến. Xin cảm ơn Quốc hội.