Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, sáng ngày 20/5/2025, tại Nhà Quốc hội, dưới dự chủ tọa của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp. Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành nội dung phiên họp.
Tại phiên thảo luận, Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa có ý kiến phát biểu của đại biểu Mai Văn Hải, Tỉnh ủy viên, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh. Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Thanh Hóa xin trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của đại biểu Mai Văn Hải.
ĐBQH Mai Văn Hải phát biểu tại Hội trường
Kính thưa Chủ tọa phiên họp,
Kính thưa Quốc hội,
Trước hết, tôi thống nhất với Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp. Việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp lần này rất là cần thiết và cấp bách để vừa khắc phục những vấn đề bất cập, vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn hoạt động của doanh nghiệp và cũng để cụ thể hóa nhiều chủ trương, nghị quyết của Đảng như Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân giúp cho doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ cả về số lượng, quy mô và hiệu quả hoạt động, góp phần quan trọng để phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia. Để góp phần hoàn thiện dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, tôi xin có thêm một số ý kiến như sau:
Một, Điều 4 về giải thích từ ngữ. Việc bổ sung, giải thích về giá trị thị trường của phần vốn góp hoặc cổ phần việc kê khi khai khống vốn điều lệ, tình trạng pháp lý của doanh nghiệp. Những nội dung này quy định khá nhiều nội hàm, nội dung quy định có thể vẫn còn cách hiểu, cách áp dụng khác nhau, chưa thống nhất, ví dụ như việc giải thích giá thị trường của phần vốn góp hoặc cổ phần là giao dịch bình quân trong vòng 30 ngày, hoặc giá thỏa thuận giữa người bán và người mua, hoặc giá do một tổ chức thẩm định giá xác định. Như vậy, giá thị trường của phần vốn góp hoặc cổ phần được xác định bằng 1 trong 3 phương pháp, liệu 3 phương pháp này có chung 1 kết quả xác định giá hay không và khi áp dụng thì nên căn cứ vào phương pháp nào? Hay về tình trạng pháp lý của doanh nghiệp, dự thảo luật quy định không hoạt động tại địa chỉ đã đăng ký, hoạt động tại địa bàn địa chỉ đã đăng ký hay không thì trong điều kiện hiện nay, nhiều doanh nghiệp hoạt động không chỉ ở địa chỉ đăng ký mà còn vươn ra rất nhiều địa bàn khác để hoạt động, các doanh nghiệp công nghệ, kinh doanh thương mại điện tử có thể hoạt động không có ranh giới, hoạt động xuyên quốc gia. Vì vậy, tôi đề nghị cần phải có rà soát lại việc giải thích từ ngữ ở một số nội dung ở khoản 14, 35, 36 để rõ ràng hơn, đảm bảo cho mọi người hiểu và áp dụng một cách thống nhất, hoặc vấn đề này có thể giao cho Chính phủ quy định chi tiết.
Thứ hai, tôi rất đồng tình với việc quy định bổ sung các quy định đối với chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp ở các Điều 4, 23, 25, 31, 33 và 216. Tôi cho rằng bổ sung nội dung các quy định này là rất cần thiết để giúp chúng ta thực hiện các biện pháp trong phòng, chống rửa tiền, trốn thuế, tài trợ khủng bố và tăng tính minh bạch trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Song, tôi cũng đề nghị cần phải quy định cụ thể hơn để có thể nhận diện rõ ràng đối với chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp. Làm thế nào để xác định được người có quyền sở hữu trên thực tế vốn điều lệ hoặc quyền chi phối, điều hành, kiểm soát ảnh hưởng tới các hoạt động của doanh nghiệp. Vấn đề này tôi đề nghị cần rà soát lại các quy định của dự thảo để bổ sung các quy định nhằm xác định rõ hơn chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp.
Thứ ba, quyền thành lập, góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp và quản lý doanh nghiệp được quy định tại Điều 17. Dự thảo luật bổ sung quyền của viên chức tại cơ sở giáo dục đại học công lập, quản lý, điều hành doanh nghiệp do cơ sở đó thành lập. Quy định này sẽ mở ra nhiều cơ hội trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao nghiên cứu khoa học tại các trường đại học vào thực tiễn sản xuất, thúc đẩy nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo. Chúng tôi đề nghị cần rà soát lại quy định về quyền viên chức trong tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học, trong tham gia quản lý, góp vốn với doanh nghiệp để đảm bảo sự thống nhất giữa Luật Viên chức, dự thảo Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mới được Quốc hội thảo luận. Quy định trong dự thảo luật này mới chỉ quy định viên chức tại cơ sở giáo dục đại học. Dự thảo Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo thì quy định quyền của viên chức là trong tổ chức khoa học và công nghệ công lập, tức là viên chức ngoài các trường đại học còn có viên chức công tác tại các viện nghiên cứu, trung tâm nghiên cứu, các đơn vị có chức năng nghiên cứu khoa học, v.v.. Vì vậy, tôi đề nghị cần phải rà soát lại để có những quy định thống nhất, tránh sự mâu thuẫn giữa các luật.
Tôi xin hết ý kiến. Xin cảm ơn Quốc hội.