Cử tri đề nghị Bộ Y tế tham mưu trình Chính phủ xem xét, tăng biên chế cho tuyến y tế cơ sở nhất là các trạm y tế xã, thị trấn; tăng chế độ phụ cấp ưu đãi nghề cho y tế xã, y tế dự phòng, bổ sung thêm phụ cấp cho cán bộ quản lý hành chính, bổ sung kinh phí đầu tư trang thiết bị y tế, đảm bảo công tác khám chữa bệnh cho y tế cơ sở và đề nghị Bộ Y tế quan tâm đề xuất với Chính phủ có chế độ hợp lý, xứng đáng đối với cán bộ ngành y tế nói chung và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn như huyện Quan Sơn nói riêng, có chế độ thu hút và giữ chân đối với cán bộ chất lượng đặc biệt là bác sỹ để ngành có động lực, nền tảng để phát triển và cống hiến lâu dài.

Ngày 30/12/2022, Bộ Y tế đã có Văn bản số 7584/BYT-VPB1 về việc trả lời kiến nghị cử tri tỉnh Thanh Hóa gửi tới kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, cụ thể như sau: 

1. Chính sách đãi ngộ cho cán bộ ngành y tế

- Hiện nay, chế độ tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang đã được Chính phủ, các Bộ ngành quy định chi tiết tại các Nghị định, Thông tư. Ngoài ra, công chức, viên chức công tác tại các cơ sở y tế công lập, nhất là hệ thống y tế cơ sở, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn được hưởng (1) Chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề; (2) Chế độ phụ cấp đặc thù và chế độ phụ cấp chống dịch.

- Cán bộ, viên chức y tế, cán bộ quân y đang công tác tại các cơ sở y tế thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được hưởng phụ cấp ưu đãi theo nghề mức cao nhất là 70% mức lương theo ngạch bậc hiện hưởng cộng với phụ cấp chức vụ lãnh đạo, phụ thâm niên vượt khung (nếu có) và phụ cấp thu hút bằng 70% mức lương theo ngạch hiện hưởng cộng với phụ cấp chức vụ lãnh đạo, phụ cấp thâm niên vượt khung (nếu có). Bên cạnh đó trong thời gian công tác, nhân viên y tế thôn, bản được hưởng phụ cấp hàng tháng bằng 0,3 và 0,5 so với mức lương tối thiểu chung.

- Ngoài ra trong thời gian dịch COVID-19, để kịp thời động viên cán bộ, viên chức y tế tham gia phòng chống dịch, Bộ Y tế đã tham mưu, trình Chính phủ ban hành các Nghị quyết: quy định một số chế độ đặc thù trong phòng, chống dịch COVID-19; chi phí cách ly y tế, khám, chữa bệnh và một số chế độ đặc thù trong phòng, chống dịch COVID-19, quy định chế độ chống dịch cho các tình nguyện viên; các giải pháp cấp bách phòng, chống dịch bệnh COVID- 19 để thực hiện Nghị quyết số 30/2021/QH15 ngày 28/7/2021 của Quốc hội khóa XV.

- Trên cơ sở tương quan như các ngành nghề khác (giáo dục, thanh tra,...), Bộ Y tế đã đề nghị Chính phủ, Ban Chỉ đạo tiền lương nhà nước và Bộ Nội vụ cho thực hiện: (i) Phụ cấp thâm niên nghề đối với cán bộ, viên chức y tế; (ii) Chức danh Bác sĩ, Bác sĩ Y học dự phòng, Dược sĩ đề nghị xếp lương bậc 2 vì theo quy định tại Quyết định số 1982/QĐ-TTg ngày 18/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ ban hành phê duyệt khung trình độ quốc gia Việt Nam thì việc đào tạo ngành Y trong 4 năm đạt được trình độ tương đương bậc 6 (Cử nhân), kết thúc 6 năm đạt trình độ tương đương bậc 7 (Thạc sĩ), kết thúc 3 năm chuyên khoa tương đương bậc 8 (Tiến sĩ). Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa được thực hiện.

- Bộ Y tế đã trình Chính phủ Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 56/2011/NĐ-CP ngày 04/7/2011 của Chính phủ quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với công chức, viên chức công tác tại các cơ sở y tế công lập, trong đó đề nghị áp dụng mức phụ cấp ưu đãi nghề 100% đối với viên chức làm chuyên môn y tế dự phòng, y tế cơ sở; hiện nay đang trình các cơ quan có thẩm quyền để ban hành theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Tiếp tục thực hiện đãi ngộ xứng đáng đối với cán bộ y tế; có các chính sách đủ mạnh để khuyến khích người có trình độ chuyên môn làm việc tại y tế cơ sở, các vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, biên giới, hải đảo và trong lĩnh vực y tế dự phòng theo tỉnh thần Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương khóa XII về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.

1.2. Việc đầu tư, nâng cao năng lực cho y tế cơ sở, y tế dự phòng

Việc đầu tư, nâng cao năng lực cho y tế cơ sở, y tế dự phòng, trước hết thuộc trách nhiệm của chính quyền địa phương theo các chính sách của Đảng, Nhà nước và hướng dẫn của Bộ Y tế. Ngày 05/12/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2348/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới, trong đó đã quy định: Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương bố trí ngân sách địa phương (cả chi đầu tư và chi sự nghiệp) cho Đề án, ưu tiên phân bổ kinh phí từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững, Chương trình mục tiêu đầu tư phát triển hệ thống y tế địa phương, Chương trình mục tiêu y tế - dân số và huy động các nguồn vốn hợp pháp để thực hiện Đề án. Bảo đảm đủ nhân lực, nguồn tài chính cho hoạt động của y tế cơ sở, xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách, chế độ để thu hút bác sỹ về làm việc tại tuyến y tế cơ sở.

- Ngày 30/01/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 11/NQ-CP về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tải khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình. Chương trình phân bố gần 14.000 tỷ đồng cho ngành Y tế để đầu tư xây mới, cải tạo, nâng cấp, hiện đại hoá hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, nâng cao năng lực phòng, chống dịch bệnh của các Viện nghiên cứu, Bệnh viện cấp Trung ương gắn với đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong lĩnh vực y tế, sản xuất vắc xin trong nước, thuốc điều trị COVID-19. Bộ Y tế đã tổng hợp nhu cầu của các địa phương, đơn vị và báo cáo cấp có thẩm quyền để thực hiện việc phân bổ nguồn lực của Chương trình.

- Bộ Y tế cũng đã đề xuất Chính phủ triển khai các nguồn lực đầu tư từ Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025; tiếp tục triển khai các dự án đầu tư cho y tế cơ sở từ nguồn vốn vay của Ngân hàng thế giới (WB) và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB).

Giải pháp về y tế cơ sở được đặt ra trong thời gian tới:

(1) Đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng. Hiện nay, Bộ Y tế đã và đang nỗ lực huy động các nguồn lực đầu tư cho y tế cơ sở, triển khai một số chương trình, dự án lớn nhằm tăng cường đầu tư toàn diện cho tuyến y tế cơ sở trong thời gian tới, trong đó đề xuất đầu tư từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế cho các bệnh viện, trung tâm y tế huyện và trạm y tế xã; triển khai các nguồn lực đầu tư từ Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững, phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bảo dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025; các dự án đầu tư cho y tế cơ sở nguồn vốn vay WB, ADB.

(2) Sắp xếp, cơ cấu lại tổ chức bộ máy của y tế cơ sở theo hướng không theo địa bàn hành chính mà theo cụm dân cư để gần dân, người dân dễ tiếp cận hơn.

(3) Tăng cường chỉnh sách đãi ngộ: Xây dựng và cấp có thẩm quyền ban hành chế độ tiền lương, phụ cấp để đãi ngộ thỏa đáng cho cán bộ y tế y tế cơ sở.

(4) Nâng cao chất lượng chuyên môn: Tăng cường nhân lực cho bệnh viện, trung tâm y tế huyện, trạm y tế xã, đặc biệt là vùng đô thị có mật độ dân số lớn; đổi mới chương trình đào tạo, chuyển giao kỹ thuật, luân phiên cán bộ từ tuyến trên cho y tế cơ sở, trong đó chú trọng các kỹ năng sơ cấp cứu, điều trị hô hấp, các bệnh thông thường, quản lý, điều trị các bệnh không lây nhiễm, không để bị động, lúng túng trong tình huống dịch bệnh bùng phát.

(5) Đổi mới cơ chế tài chính; tăng định mức phân bổ ngân sách cho y tế cơ sở hoàn thiện và triển khai đầy đủ gói dịch vụ y tế cơ bản cho y tế cơ sở được bảo hiểm y tế thanh toán; gói dịch vụ chăm sóc sức khỏe do ngân sách nhà nước chi trả; thực hiện thanh toán bảo hiểm y tế theo định suất. Đảm bảo cung ứng đủ thuốc, vật tư cho y tế cơ sở; đẩy mạnh quản lý một số bệnh không lây nhiễm tại y tế cơ sở.

(6) Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin: Xây dựng hệ thống thông tin y tế đảm bảo tính kết nối, liên thông, tích hợp để quản lý y tế cơ sở, khám chữa bệnh từ xa, quản lý sức khỏe người dân.

2. Về đề nghị xem xét, khi đã thông tuyến cho các Bệnh viện thì nên áp dụng thanh toán chi phí khám, chữa bệnh như nhau hoặc cũng được thanh toán bao nhiêu % của lần khám bệnh đó.

Hiện nay, việc thông tuyến huyện, tuyến tỉnh đối với người có Bảo hiểm y tế khám chữa bệnh là một bước tiến, tuy nhiên vẫn còn bất cập, đó là. Người khám chữa bệnh đi khám bệnh ở các Bệnh viện mà họ không đăng ký khám chữa bệnh ban đầu thì không được hưởng chế độ bảo hiểm y tế, chỉ khi nhập viện điều trị mới được hưởng, điều này thiệt thòi cho người tham gia bảo hiểm y tế vì liên quan trực tiếp đến quyền lợi của họ.

Theo quy định Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, từ ngày 01/01/2016, người tham gia bảo hiểm y tế đã được thông tuyến huyện về khám chữa bệnh, bảo hiểm y tế, người dân được khám chữa bệnh ở bất kỳ cơ sở khám chữa bệnh nào trong tuyến huyện trong phạm vi tỉnh (Khoản 4, Điều 22) và được khám chữa bệnh ở bệnh viện tuyến huyện trong phạm vi toàn quốc (Khoản 3, Điều 22). Từ ngày 01/01/2021, theo Luật Sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế người tham gia bảo hiểm y tế được thông tuyến tỉnh toàn quốc, nghĩa là được khám chữa bệnh nội trú tại cơ sở khám chữa bệnh tuyến tỉnh trên phạm vi toàn quốc; được hưởng 40% khi khám chữa bệnh nội trú tại các cơ sở khám chữa bệnh tuyến Trung ương.

 Các chính sách theo từng thời kỳ nói trên đã tạo điều kiện cho người dân khám chữa bệnh bảo hiểm y tế theo tuyến thuận lợi hơn. Tuy nhiên, việc thông tuyến đối với tuyến các bệnh viện Trung ương (tuyến cuối) sẽ gây quá tải tại tuyến Trung ương và công tác khám chữa bệnh tại tuyến dưới không hiệu quả. Bộ Y tế sẽ tiếp tục nghiên cứu vấn đề này để đảm bảo công tác khám chữa bệnh giữa các tuyến, tránh tình trạng các bệnh thông thường dồn lên tuyến tỉnh, tuyến Trung ương./.