Với kết quả tốt đẹp của Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ sự đồng tình với đánh giá của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, đó là những kỳ họp “bất thường” trở thành hoạt động “bình thường” của Quốc hội nhằm đáp ứng kịp thời đòi hỏi cấp bách của thực tiễn…

Sự đổi mới đặc biệt của Quốc hội

Theo quy định của pháp luật, Quốc hội họp thường lệ mỗi năm hai kỳ. Trường hợp Chủ tịch nước, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng hoặc ít nhất một phần ba tổng số đại biểu yêu cầu thì Quốc hội họp bất thường. Quyết định triệu tập kỳ họp bất thường lần thứ Nhất đã cho thấy quyết tâm chính trị rất lớn của Quốc hội, đặt người dân ở vị trí trung tâm trong mọi quyết sách của Quốc hội.

Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Quốc hội khoá XV

Kỳ họp bất thường đầu tiên, chưa từng có tiền lệ trong lịch sử Quốc hội đã khai mạc ngày 4/1/2022 tại Thủ đô Hà Nội, trong bối cảnh cả nước đang nỗ lực triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị để cụ thể hóa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết Trung ương 4, khóa XIII, các Nghị quyết Kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XV; đặc biệt trong hoàn cảnh đất nước gặp những khó khăn, thách thức mới gay gắt hơn do dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, khó lường tại nhiều địa phương trong cả nước. Đáng chú ý đây là Kỳ họp chưa có tiền lệ trong hoạt động của Quốc hội xưa nay. Trước những yêu cầu cấp bách và giải quyết những yêu cầu thực tiễn đặt ra, Quốc hội quyết định tổ chức Kỳ họp bất thường lần thứ nhất.

Nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cho rằng, Kỳ họp bất thường đầu tiên của Quốc hội đã thể hiện rõ sự đổi mới, chủ động, năng động, quyết liệt của Quốc hội. Các đại biểu cho rằng, đây là tiền lệ tốt cần được phát huy.

Chỉ trong một thời gian ngắn, nhiều nội dung lớn, đặc biệt quan trọng, cấp bách tới quốc kế dân sinh đều được Quốc hội đã được đặt lên bàn nghị sự. Qua quá trình thảo luận, Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Quốc hội đã thông qua 1 Luật và 3 nghị quyết quan trọng. Cụ thể, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư, Luật Đầu tư, Luật Đấu thầu, Luật Điện lực, Luật Doanh nghiệp, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thi hành án dân sự; Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội; Nghị quyết về Chủ trương đầu tư Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 – 2025; Nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Bùi Hoài Sơn

Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Bùi Hoài Sơn cho rằng,  Kỳ họp bất thường đầu tiên trong lịch sử của Quốc hội diễn ra trong hoàn cảnh đất nước ta gặp rất nhiều khó khăn do dịch bệnh COVID-19, vì vậy, chúng ta cần có những quyết sách lớn, sự quyết tâm và động lực tinh thần mạnh mẽ để phục hồi và phát triển. Kỳ họp bất thường ra đời đã thực sự đáp ứng yêu cầu, đòi hỏi của thực tiễn cuộc sống và mong muốn của cử tri cả nước, thể hiện đúng tinh thần Quốc hội của dân, do dân, vì dân, cũng như thông điệp về một Quốc hội đổi mới, hành động quyết liệt vì lợi ích của nhân dân.

Đại biểu Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh, Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất là sự đổi mới đặc biệt của Quốc hội và cũng là mở ra một tiền lệ tốt để chúng ta hướng tới một Quốc hội hoạt động chuyên nghiệp hơn nữa, góp phần đáp ứng mục tiêu vì sự phát triển bền vững của đất nước, củng cố niềm tin vững chắc của nhân dân vào các chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước, thích ứng linh hoạt và an toàn trong và sau đại dịch.

Đáp ứng kịp thời đòi hỏi cấp bách của thực tiễn

Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất Quốc hội khóa XV được tiến hành trong bối cảnh thực tiễn đất nước đòi hỏi Quốc hội cần phải xem xét, quyết đáp ngay một số vấn đề quan trọng để giải quyết kịp thời những yêu cầu cấp thiết của cuộc sống, khẩn trương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, góp phần thúc đẩy, phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước và phòng, chống dịch COVID-19.

Với tính chất “bất thường” nên các nội dung được đưa ra bàn thảo, xem xét tại kỳ họp đều rất cần thiết và cấp bách để đáp ứng sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Những việc Quốc hội quyết định tại Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất nếu để đến khi Quốc hội họp thường kỳ vào tháng 5 tới mới bàn thì sẽ làm lỡ thời cơ của đất nước. Những nội dung bàn thảo tại Kỳ họp bất thường không chỉ đáp ứng yêu cầu trước mắt cho năm 2022, 2023, mà còn có ý nghĩa quan trọng cho cả nhiệm kỳ và những năm tiếp theo. Tất cả các khâu chuẩn bị và tổ chức kỳ họp đều thể hiện rõ tầm nhìn xa, trông rộng và sự vào cuộc chuẩn bị từ sớm, từ xa.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường

Nhấn mạnh về tính cấp bách của các nội dung tại Kỳ họp bất thường, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường chỉ rõ, việc trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ triển khai Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội có ý nghĩa hết sức quan trọng, cấp bách nhằm cụ thể hóa chủ trương của Đảng, các Nghị quyết của Quốc hội và đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, tác động nghiêm trọng đến sự phát triển của đất nước, việc quyết định, triển khai các chính sách hỗ trợ đặc biệt, kịp thời, đột phá, có sức lan tỏa sẽ giúp sớm phục hồi nền kinh tế, tạo nền tảng cho sự phát triển trong những năm tới, không để Việt Nam rơi vào suy thoái kinh tế và suy giảm các động lực tăng trưởng trong dài hạn. Đồng thời, thể hiện cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong hỗ trợ, cải cách, tăng niềm tin của người dân, doanh nghiệp và tín nhiệm của quốc gia với các tổ chức quốc tế. Năm 2021, tăng trưởng GDP nước ta cách xa so với chỉ tiêu đặt ra đầu năm. Do đó, nếu gói chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ phục hồi kinh tế được thông qua đầu năm 2022 sẽ giúp thúc đẩy tăng trưởng trong giai đoạn 2022-2023 và và dư âm hết cả nhiệm kỳ. Nếu để tới kỳ họp tháng 5 Quốc hội mới xem xét thì sẽ bị chậm. Đặc biệt, Quốc hội xem xét cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Cần Thơ nhằm thúc đẩy một địa phương vốn là động lực cho Đồng bằng sông Cửu Long trở thành đầu tàu, tác động tích cực tới các tỉnh trong khu vực cũng như đóng góp cho cả nước.

Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Bùi Hoài Sơn cũng cho rằng, Nghị quyết 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội với quy mô, nguồn lực đủ lớn, có mục tiêu rõ ràng, có trọng tâm, trọng điểm và lộ trình phù hợp thực sự có ý nghĩa hết sức quan trọng để chúng ta có thể chủ động trong công tác phòng, chống dịch bệnh; giải quyết những vấn đề an sinh xã hội, hỗ trợ nền kinh tế nhanh chóng vượt qua khó khăn; thể hiện tinh thần thích ứng linh hoạt. Điều này cũng rất quan trọng đối với vùng đồng bằng Sông Cửu Long, khi mà khu vực này chịu ảnh hưởng rất nặng nề từ đại dịch, cần có sự quan tâm nhiều hơn để sớm phục hồi, tiếp tục trở thành một trong những đầu tàu phát triển đất nước.

Đối với nội dung “một luật sửa nhiều luật”, các đại biểu cho rằng, cũng rất cần thiết để giải quyết những điểm cần tháo gỡ nếu không sẽ tiếp tục ách tắc trong tổ chức thực hiện. Việc sớm sửa luật chính là giải quyết câu chuyện thể chế cho phát triển. Ngoài ra, dự án đường cao tốc Bắc-Nam phía Đông cũng cần được xem xét sớm để thúc đẩy các tuyến giao thông huyết mạch, thúc đẩy giao thương hàng hóa, du lịch và nhiều lĩnh vực khác.

Quyết tâm, trách nhiệm cao trước đất nước, đồng bào và cử tri

Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Bùi Hoài Sơn cho rằng, mặc dù đây là Kỳ họp bất thường nên Quốc hội không có nhiều thời gian chuẩn bị, tuy nhiên, có rất nhiều những vấn đề lớn, quan trọng, đòi hỏi phải có quyết sách kịp thời. Chính nhờ tinh thần trách nhiệm xây dựng, hoàn thiện các dự án, dự thảo của Chính phủ và các cơ quan liên quan, đặc biệt là sự tích cực bám sát để thẩm tra, chuẩn bị báo cáo bảo đảm chất lượng và có tính phản biện sâu, thuyết phục cao, bám sát thực tế cuộc sống của các Ủy ban của Quốc hội, các nội dung đều được chuẩn bị đúng quy định, kỹ lưỡng, nghiêm túc, có chất lượng.

Mặc dù thời gian diễn ra Kỳ họp chỉ có 4,5 ngày làm việc chính thức, các cuộc thảo luận sôi nổi ở tổ và tại hội trường đã cho thấy tinh thần làm việc hết sức nghiêm túc, trách nhiệm, khẩn trương, dân chủ của các đại biểu Quốc hội. Các vị đại biểu Quốc hội đã tham gia rất tích cực, tâm huyết, thể hiện rõ thái độ và tinh thần trách nhiệm cao của người đại biểu nhân dân, đại diện cho tiếng nói, nguyện vọng của đông đảo cử tri, không chỉ giúp hoàn thiện hơn nữa các văn bản luật, nghị quyết mà còn củng cố niềm tin của cử tri cả nước đối với hoạt động của Quốc hội.

Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh, tất cả đã thể hiện sự quyết tâm, tinh thần đổi mới, hành động quyết liệt, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, và 3 chữ “quyết đoán, quyết tâm và quyết định” mà Chủ tịch Quốc hội đã nhấn mạnh trong bài phát biểu Kết luận kỳ họp bất thường. Đại biểu bày tỏ tin tưởng với sự quyết liệt, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ của Nhân dân, các nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội trong năm 2022 và giai đoạn tiếp theo sẽ được thực hiện thắng lợi.

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh

Theo Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh, việc ra Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh nước ta hiện nay đã cho thấy một quyết tâm chính trị rất rõ của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ, Quốc hội. Mặc dù đã bước sang đầu năm mới nhưng lại là đầu năm âm lịch, giai đoạn đang rất nhiều việc nhưng Quốc hội vẫn dành thời gian thỏa đáng cho Kỳ họp bất thường để thảo luận, cho ý kiến về những vấn đề quan trọng.

Bày tỏ thống nhất với những đề xuất của chính phủ và những nội dung của Kỳ họp đã đưa ra, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, nhóm giải pháp cụ thể về tài khóa, tiền tệ mạnh như thế mới có thể kích thích nền kinh tế cả về cung và cầu, tạo ra tăng trưởng mới, đạt mục tiêu của cả năm 2022 và cũng là tiền đề cho cả nhiệm kỳ. Trong tình huống đặc biệt thì chúng ta phải có những giải pháp rất đặc biệt. Điều này thể hiện quyết tâm chính trị, tinh thần trách nhiệm rất cao của Quốc hội đối với đất nước, đồng bào và cử tri.

Nhấn mạnh quan trọng nhất vẫn là khâu thực hiện, Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho rằng, chúng ta cần quan tâm làm sao cho các nhóm giải pháp về tài khóa, tiền tệ đến nhanh được với cộng đồng doanh nghiệp và với tập thể, cá nhân cũng như người dân trong sản xuất, kinh doanh; các chính sách tài khóa tiền tệ làm sao hấp thu được tối đa nguồn lực và tạo ra hiệu quả rõ nét. Bởi đây là những giải pháp đặc biệt cho tình huống đặc biệt thì phải đạt được hiệu quả đặc biệt, hiệu quả cao. Chúng ta đưa ra một gói tiền tệ khá lớn, trong thời gian lại ngắn, do đó, khâu thực hiện là vô cùng quan trọng. Trong khâu thực hiện đề nghị phân khai, cá thể hóa trách nhiệm rất rõ theo tinh thần của Chính phủ.  Đồng thời, cần chú trọng đến công tác kiểm tra và giám sát, nhất là kiểm tra của cơ quan nhà nước và giám sát của các tổ chức có tính chất đại diện của nhân dân. Vai trò thanh tra, kiểm tra của các cơ quan chức năng quản lý nhà nước phải gắn liền với việc giám sát của người dân trong việc thực hiện các nhóm giải pháp tài khóa, tiền tệ này.

Có thể nói, các nội dung được xem xét, thông qua tại Kỳ họp bất thường có vai trò, ý nghĩa to lớn đối với sự phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, thu hút sự quan tâm của cộng đồng doanh nghiệp, các nhà đầu tư và đông đảo quần chúng nhân dân. Việc tổ chức kỳ họp một lần nữa khẳng định quyết tâm của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong xây dựng Quốc hội đổi mới, hành động, đồng hành cùng Chính phủ thực hiện các trọng trách, nhiệm vụ được nhân dân tin tưởng giao phó.

Vì mục tiêu đưa đất nước trở lại bình thường

Phát biểu tại phiên bế mạc Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định: “Với việc tổ chức thành công Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, chúng ta có bài học quý để những kỳ họp “bất thường” trở thành hoạt động “bình thường” của Quốc hội, nhằm đáp ứng kịp thời đòi hỏi cấp bách của thực tiễn. Tinh thần và kết quả của Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV đã tạo ra những khí thế mới, thời cơ mới, cùng với các chính sách mới được ban hành, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc của các cấp, các ngành và cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ, đồng lòng của Nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, chúng ta tin tưởng sẽ thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 và cả giai đoạn 2021-2025, đất nước sẽ tiếp tục phát triển bền vững, đời sống người dân sẽ được nâng cao, niềm tin của Nhân dân sẽ càng được củng cố vững chắc”

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Quốc hội khóa XV

Đại dịch COVID-19 đang diễn ra là một cuộc khủng hoảng toàn cầu tác động đến tất cả các quốc gia, đặt tất cả các cơ quan, tổ chức, trong đó có các nghị viện phải thay đổi phương thức hoạt động như họp trực tuyến, bàn thảo và quyết định những vấn đề cấp bách, mới nảy sinh. Quốc hội Việt Nam không phải là ngoại lệ và cùng với Chính phủ, việc tổ chức kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV là một sự chủ động, xuất phát từ chính vai trò của Quốc hội, từ đòi hỏi của cuộc sống vì mục tiêu đưa đất nước trở lại bình thường và tiếp tục phát triển.

Theo Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Bùi Hoài Sơn, trong bối cảnh xã hội hiện nay, kể cả khi không có dịch bệnh COVID-19, cũng diễn ra hết sức nhanh chóng. Chính vì thế, chúng ta cần phải có những quyết sách lớn kịp thời, đủ bảo đảm bao quát và xử lý nhanh thực tiễn cuộc sống, tạo định hướng cho sự phát triển đất nước. Đại hội XIII của Đảng đã đặt ra mục tiêu năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Đây là nhiệm vụ không dễ đạt được nếu chúng ta không có sự chuẩn bị, quyết tâm ngay từ bây giờ. Vì thế, chúng ta cần nghĩ nhiều hơn về việc đổi mới các kỳ họp của Quốc hội, và chính kỳ họp bất thường lần này là một gợi ý tốt để chúng ta có thêm kinh nghiệm cho các kỳ họp tới, trong đó có thể có thêm các kỳ họp bất thường tới. Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Bùi Hoài Sơn bày tỏ thống nhất với ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ là cần tiến tới đưa những kỳ họp bất thường thành bình thường. Quốc hội cần tiến tới hoạt động đáp ứng yêu cầu thực tiễn của đất nước, không chỉ họp thường kỳ mỗi năm 2 lần.

Đại biểu cũng tán thành với ý kiến của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu tại Phiên họp thứ 7 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sáng ngày 19/1 rằng: "Để kỳ họp bất thường trở thành bình thường thì các cơ quan của Chính phủ và Quốc hội cần chú trọng đến việc đẩy nhanh việc thực hiện những vấn đề cấp bách, thiết thực đã được chuẩn bị kỹ lưỡng, đảm bảo thống nhất. Việc tổ chức triển khai các Nghị quyết yêu cầu các cơ quan giám sát cần có kiểm tra, đánh giá để sao cho các Nghị quyết được triển khai đúng như yêu cầu đề ra. Bên cạnh đó, cần tiếp tục thông tin về các chương trình phục hồi phát triển kinh tế-xã hội, chính sách tài khóa, tiền tệ để cử tri, Nhân dân nắm rõ và cùng có sự đánh giá, giám sát cùng với Quốc hội". Làm được như vậy, chúng ta sẽ thể hiện một thông điệp mạnh mẽ về đổi mới của Quốc hội, từ đó lan tỏa sự năng động, tích cực này tới toàn hệ thống chính trị và cả xã hội.

Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường khẳng định, Quốc hội sẽ tiếp tục có những kỳ họp bất thường nếu như cuộc sống và thực tiễn phát triển đất nước yêu cầu. Có lẽ, cần phải biến những kỳ họp bất thường trở thành điều bình thường, chúng ta mới có thể có một Chính phủ, Quốc hội thực sự chủ động, hành động, vì đất nước, vì nhân dân. Song, quan trọng hơn, phải biến tinh thần chủ động, hành động của các cơ quan Chính phủ, Quốc hội trở thành sự chuyển động quyết liệt của 63 địa phương trong cả nước. Bởi, chỉ khi nào cả 63 tỉnh, thành quay lại với sự chuyển động và hành động thường nhật thì các chương trình, chính sách hỗ trợ mới thực sự phát huy tác dụng; đất nước mới thực sự bước vào giai đoạn “bình thường mới” - giai đoạn phục hồi và phát triển./.