Chiều ngày 30 - 5, tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành. Đồng chí Vũ Xuân Hùng, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội đã có một số ý kiến thảo luận tại hội trường.

Ban Biên tập Cổng Thông tin điện tử của Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh trân trọng giới thiệu với bạn đọc toàn văn bài phát biểu của đồng chí Vũ Xuân Hùng, Ủy viên Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội.

Đại biểu Quốc hội Vũ Xuân Hùng phát biểu tại Hội trường chiều 30/5

Kính thưa Chủ tọa phiên họp,

Kính thưa Quốc hội,

Sau hơn 3 năm Luật Quy hoạch có hiệu lực, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành nhiều luật, pháp lệnh, nghị quyết liên quan đến Luật Quy hoạch nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khắc phục các điểm nghẽn trong triển khai thực hiện Luật Quy hoạch. Điển hình như Nghị quyết 751 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành đã ban hành nghị định, nghị quyết hướng dẫn triển khai thực hiện nhiệm vụ lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch. Đến thời điểm này, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch đã hình thành khung pháp lý để triển khai nhiệm vụ lập quy hoạch theo quy định của luật. Cơ bản các quy hoạch đã được phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch. Theo Báo cáo của Chính phủ đã có 110/111 quy hoạch được phê duyệt nhiệm vụ. Chính phủ cũng đã quan tâm bố trí nguồn lực, kể cả nhân lực, kinh phí cho nhiệm vụ lập quy hoạch. Tuy nhiên, kết quả, tiến độ so với quy định của luật và Nghị quyết của Chính phủ là rất chậm, nhất là các văn bản hướng dẫn lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, điển hình như Nghị định 37 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch chậm 14 tháng, v.v.. Một số văn bản hướng dẫn của các bộ ban hành chưa phù hợp và đồng bộ với Luật Quy hoạch, chưa rõ nội hàm cụ thể về tích hợp quy hoạch, chưa ban hành được danh mục các quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành theo quy định tại khoản 4 Điều 59 Luật Quy hoạch, hoặc chưa có quy định về lựa chọn tư vấn lập quy hoạch. Theo Báo cáo giám sát của Đoàn giám sát thì nhiệm vụ lập quy hoạch là nhiệm vụ mới, phương pháp mới, rất khó và phức tạp. Tuy nhiên, cùng một lúc một đơn vị thì tư vấn cho 21 tổ chức làm quy hoạch, hiện nay chưa có đánh giá chất lượng nhưng rất băn khoăn về chất lượng và liệu có tình trạng sao chép quy hoạch hay không? Các quy định về lập dự toán chi phí thuê tư vấn, thanh quyết toán còn nhiều khó khăn, vướng mắc, các văn bản hướng dẫn có mà chưa phù hợp hoặc chưa kịp ban hành, dẫn đến mỗi cơ quan, địa phương có cách hiểu khác nhau, tạo ra khó khăn, lúng túng, làm chậm tiến độ lập quy hoạch nên đến nay mới phê duyệt được 7/111 quy hoạch.

Kính thưa Quốc hội, để đánh giá toàn diện, khách quan và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là khắc phục các điểm nghẽn trong công tác quy hoạch, Quốc hội khóa XV đã ban hành Nghị quyết số 19 thành lập Đoàn giám sát tối cao giám sát chuyên đề thực hiện chính sách pháp luật về quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực. Đoàn giám sát đã tiếp nhận được các báo cáo của Chính phủ, các bộ, ngành, các địa phương, đã làm việc trực tiếp, trực tuyến với Chính phủ và các bộ, các địa phương, quá trình giám sát được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội, sự phối hợp của Chính phủ, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, lấy ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, Đoàn giám sát đã xây dựng báo cáo trình Quốc hội tại kỳ họp này. Tôi đồng tình cao với kết quả, tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, các kiến nghị đã nêu trong báo cáo. Tôi xin đề xuất giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn để điều hành phát triển kinh tế - xã hội khi quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng chưa được phê duyệt.

Kính thưa Quốc hội, thực hiện hiệu quả Luật Quy hoạch có ý nghĩa quan trọng trong định hình kế hoạch, chính sách để phát triển kinh tế - xã hội trong công tác quản lý nhà nước của quốc gia, của từng ngành, từng vùng và từng địa phương, xác định rõ mục tiêu phát triển, định hướng phân bổ, sắp xếp không gian, phân bổ nguồn lực, tạo môi trường đầu tư sản xuất kinh doanh, tạo tư duy đột phá, tầm nhìn chiến lược để phù hợp với xu thế phát triển của thế giới. Trước hết, cần tập trung rà soát, hoàn thiện pháp luật có liên quan đến quy hoạch, cụ thể là các nội dung còn bất cập của Luật Quy hoạch và các văn bản đã ban hành có liên quan đến Luật Quy hoạch, đồng thời ban hành các hướng dẫn, quy định có giải pháp xử lý các vướng mắc khi chưa sửa đổi Luật Quy hoạch bằng một nghị quyết của Quốc hội.

Thứ hai, tiếp tục triển khai thực hiện nhiệm vụ lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch theo tinh thần Nghị quyết 751 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội là làm đồng bộ. Chính phủ cần ưu tiên chỉ đạo nhiệm vụ lập quy hoạch tổng thể quốc gia trong năm 2022 và quy hoạch vùng để định hướng không gian phát triển kinh tế - xã hội và làm cơ sở cho các địa phương lập quy hoạch tỉnh, thành phố với định hướng quy hoạch tổng thể quốc gia là định hướng khung, quy hoạch vùng là xác định phương hướng vùng, vì đây là các nội dung có tác động lớn đến phát triển kinh tế - xã hội đất nước, đồng thời đánh giá chất lượng một số quy hoạch đã được phê duyệt để nâng cao chất lượng và nâng tầm của quy hoạch tổng thể quốc gia.

Thứ ba, xử lý ngay những khó khăn, vướng mắc dẫn đến chậm tiến độ trong lập quy hoạch, như báo cáo giám sát đã nêu. Lựa chọn tư vấn phải đủ năng lực, đủ kinh nghiệm, phải có tư vấn phản biện độc lập, nghiên cứu, bố trí nguồn lực ngoài nguồn vốn đầu tư công, sử dụng nguồn vốn sự nghiệp, nguồn vốn thường xuyên để các bộ, ngành, địa phương chủ động, vì đây là nhiệm vụ quản lý nhà nước. Việc điều chỉnh quy hoạch phải linh hoạt, mềm dẻo hơn so với quy định hiện hành.

Thứ tư, cần sơ kết, đánh giá 5 năm thực hiện Luật Quy hoạch và có lộ trình, kế hoạch để sửa đổi Luật Quy hoạch. Qua rà soát, hiện nay đang còn 73 luật, pháp lệnh liên quan đến Luật Quy hoạch.

Cuối cùng, tôi đề nghị với Quốc hội thường xuyên giám sát thực hiện chính sách pháp luật về quy hoạch. Hằng năm, Chính phủ phải có báo cáo với Quốc hội về việc triển khai thực hiện Luật Quy hoạch.

Trên đây là ý kiến của tôi.

Xin trân trọng cảm ơn Quốc hội!