Tiếp tục Chương trình kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, ngày 31/10 tại tổ 3 (gồm Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa, Tây Ninh) các đại biểu Quốc hội đã thảo luận về Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Đại biểu Quốc hội Mai Văn Hải, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa chủ trì phiên thảo luận.
Thảo luận tại tổ các đại biểu Quốc hội đề nghị ban soạn thảo cân nhắc cách đặt tên Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh để tránh thu hẹp nguồn hình thành, mục tiêu, đối tượng thụ hưởng, cơ chế quản lý đối với quỹ này.
Toàn cảnh thảo luận tại Tổ 3
Các ĐBQH tán thành với sự cần thiết ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Công nghiệp quốc phòng, an ninh và động viên công nghiệp. Theo các đại biểu, việc sửa đổi lần này nhằm kịp thời quán triệt và thể chế hóa Kết luận số 158-KL/TW, ngày 26/5/2025 của Bộ Chính trị về xây dựng công nghiệp an ninh trong kỷ nguyên phát triển, vươn mình của dân tộc và các chủ trương, quan điểm chỉ đạo của Đảng về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.
Bên cạnh đó, hoàn thiện đồng bộ hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách, tạo lập môi trường phát triển công nghiệp an ninh, đáp ứng yêu cầu cấp bách của tình hình thực tiễn. Đặc biệt là yêu cầu hình thành Tổ hợp công nghiệp an ninh quốc gia, thiết lập Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh và xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù, phù hợp, nhất là về nguồn lực tài chính để thúc đẩy nghiên cứu, phát triển các sản phẩm, dịch vụ công nghiệp an ninh.
ĐBQH Vũ Xuân Hùng (Thanh Hóa) bày tỏ đồng tình khi dự thảo luật xây dựng tách biệt giữa Quỹ công nghiệp quốc phòng và Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh. Tuy nhiên, để tạo đồng bộ, thống nhất giữa 2 ngành công nghiệp, ban soạn thảo cần nghiên cứu chỉnh lý một số nội dung tại Khoản 1, Điều 21 cho phù hợp với Luật ngân sách Nhà nước. Bởi, trong quy định của Luật Ngân sách Nhà nước và trong các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, không có quy định kế hoạch tài chính 3 năm mà đều phải 5 năm. Do đó, dự thảo luật nên bỏ cụm từ “kế hoạch tài chính 3 năm” và sửa thành “kế hoạch tài chính 5 năm”.
ĐBQH Vũ Xuân Hùng (Đoàn Thanh Hóa) phát biểu tại phiên thảo luận
Cũng theo đại biểu Hùng, Điều 22 của dự thảo luật cũng cần chỉnh lý lại cho phù hợp với phân cấp phân quyền, nhất là việc quản lý Quỹ công nghiệp quốc phòng và Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh.
Theo đại biểu “Trước đây, Quỹ công nghiệp quốc phòng an ninh do Chính phủ quản lý và phân bổ, nhưng bây giờ tách bạch ra thì giao Bộ Quốc phòng và Bộ Công an trực tiếp xây dựng, quản lý, đầu tư vì quỹ này là quỹ tài chính ngoài ngân sách Nhà nước. Do đó, để thuận lợi cho việc sử dụng các quỹ này, cần bổ sung thêm việc “đầu tư các công trình, đề án, dự án chấp nhận rủi ro, đầu tư mạo hiểm nhằm phát triển công nghiệp quốc phòng” tại Điều 22 để phù hợp với đặc thù phát triển công nghiệp quốc phòng.
Góp ý vào dự án luật này, ĐBQH Cao Thị Xuân (Thanh Hóa) cho rằng, do tính chất đặc thù của công nghiệp quốc phòng an ninh, Nhà nước cần có cơ chế chính sách tương ứng về tài chính và quản lý để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện.
Đại biểu tán thành với dự án Luật khi đã quy định về Quỹ công nghiệp quốc phòng và Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh. Tuy nhiên, trong dự thảo luật thì Chính phủ lại lựa chọn 2 quỹ này với 2 tên khác nhau: Quỹ công nghiêp quốc phòng và quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh.
Đại biểu lý giải: “Về bản chất, 2 quỹ này đều là quỹ tài chính ngoài ngân sách Nhà nước và được quy định tại Luật Ngân sách Nhà nước. Luật Ngân sách Nhà nước quy định rất rõ: “quỹ tài chính Nhà nước ngoài ngân sách là quỹ do cơ quan có thẩm quyền quyết định thành lập, hoạt động độc lập với ngân sách Nhà nước, nguồn thu, nhiệm vụ chi của quỹ để thực hiện các nhiệm vụ theo quy định pháp luật”. Tuy nhiên, dự thảo luật lại quy định Quỹ công nghiệp quốc phòng do Bộ Quốc phòng thành lập và quản lý, Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh do Bộ Công an thành lập và quản lý”.
Với lý giải của Chính phủ là để bảo đảm sự khác nhau giữa 2 quỹ, tránh chồng chéo trong quá trình tổ chức thực hiện. Tuy nhiên, theo đại biểu Cao Thị Xuân: “Nếu quy định như dự thảo luật sẽ không đầy đủ đổi với lĩnh vực công nghiệp an ninh do cụm từ “đầu tư phát triển” sẽ thu hẹp đáng kể nguồn hình thành, mục tiêu, đối tượng thụ hưởng, cơ chế quản lý với quỹ công nghiệp an ninh”.
Đại biểu cũng nêu quan điểm, công nghiệp quốc phòng và công nghiệp an ninh là tổng hợp các hoạt động có mục tiêu bảo đảm nhu cầu về trang bị kỹ thuật, phương tiện nghiệp vụ cho lực lượng vũ trang nhân dân. Theo đó, nên quy định chung và thống nhất giữa hai lĩnh vực quốc phòng và an ninh, không nên có sự khác biệt.
Dự thảo Luật lần này cũng được sửa đổi theo hướng thành lập Hội đồng quản lý phát triển công nghiệp an ninh, có nhiệm vụ tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Công an quản lý Nhà nước và chỉ đạo phát triển công nghiệp an ninh quốc gia; được giao thẩm quyền ban hành hoặc trình cơ quan Nhà nước, người có thẩm quyền ban hành tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật liên quan đến sản phẩm dịch vụ công nghiệp an ninh.
ĐBQH Cao Thị Xuân (Thanh Hóa) phát biểu thảo luận
Về nội dung này, đại biểu Cao Thị Xuân cho rằng, do luật hiện hành quy định Thủ tướng Chính phủ thành lập Ban chỉ đạo Nhà nước về công nghiệp quốc phòng an ninh, là tổ chức phối hợp liên ngành giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong tổ chức chỉ đạo, điều hành xây dựng và phát triển công nghiệp quốc phòng an ninh và động viên công nghiệp. Đại biểu đề nghị làm rõ mối quan hệ giữa Ban chỉ đạo Nhà nước về công nghiệp quốc phòng an ninh và Hội đồng quản lý phát triển công nghiệp an ninh, để thống nhất với sự chỉ đạo chung, tránh chồng chéo.
ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) phát biểu thảo luận.
Tại thảo luận tổ, ĐBQH Mai Văn Hải (Thanh Hóa) cũng bày tỏ băn khoăn với cách đặt tên Quỹ đầu tư phát triển công nghiệp an ninh. Đại biểu cho rằng, nên đặt tên là “Quỹ công nghiệp an ninh”, bởi tên gọi này sẽ cho phép chi thường xuyên hoặc chi cho một số nhiệm vụ cấp bách, nhiệm vụ đặc biệt trong lĩnh vực an ninh. Nếu chỉ là quỹ đầu tư, mục tiêu sẽ chỉ là đầu tư. Trong thực tế, quỹ này còn thực hiện một số nhiệm vụ cấp bách, đột xuất khác ngoài nhiệm vụ chi của ngân sách. Theo đó, đại biểu đề nghị ban soạn thảo cần cân nhắc kỹ lưỡng về các đặt tên cho quỹ này.