Hôm nay được về dự hội nghị Thường trực HĐND tỉnh với Thường trực HĐND các huyện, thị xã, thành phố lần thứ Nhất, nhiệm kỳ 2021 - 2026. Trước hết cho phép tôi gửi đến các đồng chí lãnh đạo Quốc hội, lãnh đạo tỉnh, các vị đại biểu HĐND tỉnh và quý vị đại biểu lời chào thân ái và lời chúc sức khỏe, chúc hội nghị thành công tốt đẹp. Được tham gia phát biểu tại hội nghị, thay mặt Thường trực HĐND thị xã Nghi Sơn tôi xin được tham luận nội dung “Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của HĐND cấp huyện”.
HĐND gồm các địa biểu HĐND do cử tri ở địa phương bầu ra, là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên. Cơ cấu tổ chức của HĐND cấp huyện gồm Thường trực HĐND, các Ban HĐND, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND.
Thường trực HĐND cấp huyện với chức năng, nhiệm vụ quyền hạn chỉ đạo, điều hòa, phối hợp với các Ban HĐND trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn giám sát, thẩm tra và phục vụ hoạt động của HĐND. Lãnh đạo, chỉ đạo Văn phòng HĐND & UBND cấp huyện trong tham mưu, giúp vụ, phục vụ hoạt động của HĐND cấp huyện được quy định tại Điều 127, Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019. Thực tế tại thị xã Nghi Sơn, trong thời gian qua, đặc biệt là nhiệm kỳ 2016 - 2021, Thường trực HĐND thị xã đã điều hòa chỉ đạo, phối hợp với các Ban HĐND; lãnh đạo, chỉ đạo Văn phòng HĐND & UBND thị xã trong tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động HĐND trên các lĩnh vực theo luật định.
Xác định rõ vị trí quan trọng của tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động HĐND, Thường trực HĐND, các Ban của HĐND, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND. Thường trực HĐND đã chỉ đạo, điều hòa phối hợp với các Ban HĐND, lãnh đạo, chỉ đạo Văn phòng HĐND & UBND thị xã bám sát chức năng, nhiệm vụ thực hiện kịp thời các nhiệm vụ. Ngay đầu nhiệm kỳ, các Ban HĐND phối hợp với Văn phòng HĐND & UBND thị xã tham mưu xây dựng chương trình làm việc, kế hoạch hoạt động hàng tháng, hàng quý, sáu tháng và cả năm của HĐND, Thường trực HĐND và tham mưu xây dựng, trình HĐND ban hành quy chế hoạt động HĐND, nội quy kỳ họp cả nhiệm kỳ và kế hoạch kỳ họp hàng năm.
Công tác phục vụ kỳ họp HĐND đã được các Ban HĐND, Văn phòng HĐND & UBND phối hợp của các cơ quan hữu quan nghiên cứu, xây dựng dự kiến chương trình, nội dung kỳ họp trình Thường trực HĐND thị xã xem xét, quyết định. Đôn đốc các cơ quan liên quan trong chuẩn bị tài liệu, văn bản trình kỳ họp gửi kịp thời cho Thường trực HĐND, các Ban HĐND để tổ chức thẩm tra. Trước mỗi kỳ họp HĐND thị xã, Thường trực HĐND thị xã chỉ đạo Văn phòng đã kịp thời truyền tải tài liệu lên trang thông tin điện tử của thị xã, gửi tài liệu đến các đại biểu HĐND để nghiên cứu trước thời gian theo đúng quy định của Luật; phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam thị xã, các Tổ đại biểu HĐND tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri, tiếp nhận, tổng hợp ý kiến đóng góp và ý kiến kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp. Tham mưu các nội dung, chương trình tổ chức thành công các cuộc giao ban Thường trực HĐND thị xã với Thường trực HĐND các xã, phường và tập huấn nghiệp vụ cho Thường trực HĐND các xã, phường. Nhiệm kỳ 2016 - 2021, tổ chức thành công các kỳ họp HĐND, tại các kỳ họp HĐND thị xã đã thông qua các Nghị quyết, các nghị quyết được ban hành đảm bảo đúng quy định của pháp luật, kịp thời thể chế hoá các nghị quyết của cấp ủy Đảng thành các mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể trên từng lĩnh vực; cụ thể hóa chế độ, chính sách của Trung ương, của tỉnh và đề ra chủ trương, chính sách, quyết định những vấn đề quan trọng của thị xã trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh, thực hiện quyền giám sát, xây dựng chính quyền, quản lý địa giới hành chính, tổ chức cán bộ.
Các phiên họp họp chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp đều được phát thanh trực tiếp để cử tri và nhân dân theo dõi và giám sát các hoạt động của HĐND, của đại biểu HĐND; nội dung chất vấn được Văn phòng phối hợp với các Ban HĐND tham mưu cho Thường trực HĐND lựa chọn, trình HĐND thị xã xem xét, quyết định chất vấn theo nhóm vấn đề, các nhóm vấn đề được lựa chọn chất vấn đều là những vấn đề quan trọng, còn bất cập, được đông đảo đại biểu HĐND thị xã, cử tri cũng như dư luận xã hội quan tâm.
Tham mưu, giúp việc, phục vụ công tác tiếp xúc cử tri; tiếp công dân của Thường trực HĐND, đại biểu HĐND thị xã; kịp thời tổng hợp, phân loại các ý kiến, kiến nghị của cử tri; tiếp nhận đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân; chuyển, theo dõi, đôn đốc, giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri và đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân.
Tham mưu Thường trực HĐND, các Ban HĐND thị xã đã tổ chức 200 cuộc giám sát, khảo sát (10 cuộc giám sát chuyên đề và 190 cuộc giám sát, khảo sát đột xuất), giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri, giám sát việc giải quyết các kiến nghị sau giám sát; báo cáo HĐND thị xã tại kỳ họp kết quả giám sát chuyên đề của HĐND thị xã, giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri.
Tham mưu cho Thường trực HĐND phối hợp với Văn phòng Đoàn đại biểu Quốc hội và HĐND tỉnh trong tổ chức các hoạt động tiếp xúc cử tri địa biểu Quốc hội và đại biểu HĐND tỉnh.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động HĐND còn một số hạn chế, khó khăn như:
Theo Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019, chưa quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ rõ ràng cho các cơ quan tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của HĐND cấp huyện. Công tác tham mưu, giúp việc còn một số việc chưa đảm bảo yêu cầu; việc tin học hóa trong hoạt động quản lý đã được triển khai nhưng chưa đồng bộ....
Do hạn chế về chỉ tiêu biên chế, chưa bố trí được cán bộ, công chức văn phòng chuyên trách giúp việc HĐND, việc phân công kiêm nhiệm phần nào chi phối đến chất lượng tham mưu, phục vụ hoạt động của HĐND, công tác tham mưu có lúc, có việc còn bị động. Trong điều hành, phân công nhiệm vụ cho chuyên viên giúp việc nhưng không chuyên trách dẫn đến có lúc, có việc thiếu tính sát sao, đồng bộ, thông suốt theo một đầu mối lãnh đạo và dẫn đến việc theo dõi, đôn đốc thực thi nhiệm vụ khó sâu sát, toàn diện và đầy đủ.
Do đặc thù công tác tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của HĐND chủ yếu các Ban HĐND cấp huyện đang trực tiếp tham mưu, giúp việc cho HĐND, Thường trực HĐND trong thực hiện nhiệm vụ phục vụ giám sát, kỳ họp và công việc thường xuyên.
Để nâng cao chất lượng hoạt động của cơ quan trong công tác tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của HĐND cấp huyện trong thời gian tới, cần thực hiện tốt một số giải pháp như:
Một là, Tiếp tục hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ của cơ quan giúp việc HĐND đáp ứng yêu cầu hoạt động của HĐND theo tinh thần của Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Theo đó, cần xác định chức năng chính của bộ máy giúp việc của HĐND vừa là cơ quan tham mưu, vừa là cơ quan phục vụ. Trên cơ sở đó, quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan giúp việc HĐND huyện cho phù hợp đảm tính linh hoạt, thông suốt trong điều hòa, điều phối các hoạt động của HĐND. Hoạt động của HĐND là một chuỗi các hoạt động của nhiều chủ thể thực hiện, nhưng đều hướng tới mục tiêu là bảo đảm việc thực hiện các chính sách pháp luật ở địa phương và ban hành các nghị quyết để quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương. Ngoài ra, mỗi một chủ thể của HĐND lại có những hoạt động cụ thể. Vì vậy, cần phân định rõ trách nhiệm của bộ máy giúp việc đối với từng chủ thể để tránh trường hợp hoặc chồng chéo, trùng lắp hoặc đùn đẩy trong tham mưu, phục vụ.
Hai là. Trong quản lý, điều hành phải linh hoạt của cơ quan tham mưu giúp việc, đây là yếu tố quan trọng nâng cao chất lượng tham mưu, giúp việc và phục vụ; cần phân công rõ người, rõ việc theo chức năng, nhiệm vụ, rõ trách nhiệm và thời gian hoàn thành đảm bảo mỗi công việc cụ thể đều có người phụ trách, có mốc thời gian để theo dõi, đôn đốc thực hiện. Thực tế hiện nay khối lượng công việc HĐND cấp huyện ngày càng lớn trong khi số biên chế chỉ có 03 người gồm Phó Chủ tịch, Phó trưởng các Ban HĐND. Do vậy, cần được bố trí một công chức giúp việc trực tiếp cho HĐND và phân công cụ thể một đồng chí lãnh đạo Văn phòng trực tiếp theo dõi, tham mưu các hoạt động của HĐND.
Ba là. Tăng cường sự phối hợp trong thực hiện nhiệm vụ giữa Văn phòng HĐND & UBND với các Ban HĐND, Văn phòng thị ủy, các cơ quan, đơn vị có liên quan trên tất cả các mặt công tác để điều hòa thông suốt các hoạt động của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND, Tổ đại biểu và đại biểu HĐND thị xã theo quy định của pháp luật.
Bốn là. Nâng cao chất lượng đội ngũ lãnh đạo, chuyên viên giúp việc; phát huy tinh thần trách nhiệm, tính chủ động trong công việc. Đổi mới lề lối làm việc, tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành; quan tâm bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, kiến thức công chức Văn phòng, nhất là bồi dưỡng kỹ năng thu thập, tổng hợp, xử lý, kiểm tra thông tin, tham mưu xây dựng các văn bản, xử lý tình huống trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Tôi vừa trình bầy xong phần tham luận về “Giải pháp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan tham mưu, giúp việc, phục vụ hoạt động của HĐND cấp huyện”. Một lần nữa xin kính chúc các quý vị đại biểu và toàn thể hội nghị luôn sức khỏe, hạnh phúc. Chúc hội nghị thành công tốt đẹp.
Xin trân trọng cảm ơn hội nghị đã quan tâm, lắng nghe!