Được sự cho phép của Chủ tọa Hội nghị. Thay mặt Thường trực HĐND huyện Nông Cống, tôi xin tham gia phát biểu tham luận với nội dung: "Một số kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Thường trực HĐND, các Ban HĐND huyện".

Giám sát là một trong những hoạt động chủ yếu của HĐND; thẩm quyền giám sát của HĐND được quy định trong Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015; Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015. Mục đích của giám sát là nhằm bảo đảm việc thi hành các văn bản pháp luật của cơ quan nhà nước và nghị quyết của HĐND ở địa phương được nghiêm túc, có chất lượng, hiệu quả; giám sát để khẳng định những kết quả đạt được, đồng thời phát hiện những tồn tại, hạn chế, khó khăn, vướng mắc, từ đó kiến nghị, đề xuất, quyết định các biện pháp, giải pháp thực hiện tốt hơn. Nguyên tắc giám sát phải bảo đảm công khai, khách quan, đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục theo qui định của pháp luật và không làm cản trở hoạt động bình thường của cơ quan, tổ chức, cá nhân chịu sự giám sát.

Năm 2021, ngoài việc thực hiện hoạt động giám sát thông qua kỳ họp. Thực hiện Nghị quyết số 72/NQ-HĐND về Chương trình giám sát của Thường trực HĐND huyện, hai Ban HĐND huyện trong 6 tháng cuối năm 2021 và năm 2022,..Thường trực HĐND huyện đã tổ chức tiến hành giám sát chuyên đề tại 06 xã, thị trấn; 01 công ty cung cấp dịch vụ thu gom xử lý rác thải và Phòng tài nguyên môi trường huyện trong lĩnh vực quản lý nhà nước đối với công tác vệ sinh môi trường và thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt: Ban Kinh tế - Xã hội giám sát việc quản lý, sử dụng nguồn kinh phí cấp bù thủy lợi phí và phí dịch vụ thủy nông nội đồng, các khoản thu khác của HTX dịch vụ nông nghiệp từ năm 2019 đến năm 2021 tại 04 xã. Ban Pháp chế giám sát công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn huyện. Sau giám sát Thường trực HĐND và hai Ban HĐND huyện đã có thông báo kết luận giám sát đối với các đơn vị được giám sát trực tiếp đồng thời có văn bản kiến nghị các cơ quan liên quan có những giải pháp thực hiện hữu hiệu hơn. Thường trực HĐND, hai Ban HĐND huyện báo cáo kết quả giám sát tại kỳ họp thứ 3 HĐND huyện nhiệm kỳ 2021-2026; năm 2022, tiếp tục thực hiện Chương trình giám sát đã được HĐND huyện nghị quyết thông qua.

* Trong quá trình giám sát, Thường trực HĐND huyện rút ra những kinh nghiệm thực tiễn như sau:

 - Cần xác định thứ tự ưu tiên trong giám sát: Trong thực tế, thời gian dành cho hoạt động giám sát của HĐND khá ít, trong khi đó hoạt động của chính quyền các cấp có rất nhiều nội dung. Vì vậy, xác định thứ tự ưu tiên giám sát là rất quan trọng. Mặt khác, trong xác định thứ tự ưu tiên giữa hàng loạt các vấn đề, giám sát cần lựa chọn những vấn đề mà đa số cử tri quan tâm, cụ thể là những chương trình, dự án có ảnh hưởng đến quyền lợi của nhân dân như: cải cách thủ tục hành chính, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản ánh,kiến nghị của công dân, GPMB, tái định cư, các chính sách an sinh xã hội, vấn đề môi trường, rác thải…

- Cần thu thập đầy đủ thông tin về nội dung giám sát: Để giám sát đạt hiệu quả cao thì thu thập thông tin là khâu đầu tiên và hết sức cần thiết, mang tính quyết định sự thành công của cuộc giám sát; phân tích, đánh giá tính chính xác thông tin, đồng thời đối chiếu với các quy định pháp luật để xem xét vấn đề một cách toàn diện trước khi kết luận.

- Cần lựa chọn kỹ nội dung, phương pháp, hình thức, thời điểm giám sát: Để đảm bảo đạt được hiệu quả giám sát, cần chọn đúng việc, cân nhắc cách làm, thời gian, nhân lực hợp lý, đề ra tiêu chuẩn để đánh giá hiệu quả trong quá trình giám sát để đạt mục đích của cuộc giám sát

- Giám sát trên tinh thần sẵn sàng hợp tác: Là người thực hiện chức năng giám sát, đại biểu HĐND thay vì mất thời gian tranh cãi về các quan điểm khác nhau xảy ra trong cách tiếp cận thực hiện chính sách giữa HĐND và UBND, hãy chủ động thương thuyết tháo gỡ các cản trở tiến trình thực hiện chính sách đó. Trong quá trình giám sát, khi phát hiện những điều bất hợp lý cần tìm biện pháp hữu ích để điều chỉnh hoặc giải quyết vấn đề.

- Cần có sự phối hợp nhịp nhàng, ăn ý giữa các chủ thể trong quá trình thực thi nhiệm vụ giám sát: Thực tiễn hoạt động giám sát đòi hỏi cần có sự phối hợp giữa Thường trực HĐND với các Ban HĐND và giữa các Ban HĐND với nhau để bổ sung, hoàn chỉnh cho nhau trong việc triển khai giám sát các nội dung cụ thể.

- Cần có kỹ năng giám sát tốt: Một yếu tố quan trọng không thể thiếu trong quá trình giám sát của cơ quan dân cử, đó chính là kinh nghiệm phong phú, kỹ năng thành thạo, sự nhạy bén trong phát hiện và nắm bắt vấn đề, là khả năng tư duy khoa học, rành mạch, có hệ thống.

* Giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động giám sát:

Thứ nhất: xây dựng kế hoạch giám sát cần đảm bảo tính thiết thực, tập trung vào các vấn đề nóng, nổi cộm ở địa phương, những vấn đề mà nhiều cử tri quan tâm có ảnh hưởng, tác động lớn đến đời sống của các tầng lớp Nhân dân và sự phát triển của địa phương;

Thứ hai: các tài liệu phục vụ giám sát phải được chuẩn bị đầy đủ và gửi trước cho các thành viên trong đoàn giám sát nghiên cứu, đóng góp cho ý kiến để có thể đánh giá sâu sắc kết quả đạt được trong lĩnh vực được giám sát; việc thành lập đoàn giám sát phải cơ cấu những thành viên am hiểu sâu về lĩnh vực được giám sát.

Thứ ba, quá trình tổ chức giám sát, ngoài giám sát qua báo cáo phải tổ chức đi giám sát thực tế, lắng nghe ý kiến các tầng lớp Nhân dân - các chủ thể là đối tượng của hoạt động quản lý Nhà nước; các cơ quan, tổ chức có liên quan đến hoạt động của đối tượng chịu sự giám sát.

Thứ tư, tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi, đôn đốc khắc phục những hạn chế, tồn tại được kiến nghị qua giám sát. Tiếp tục tái giám sát hoặc đưa những nội dung đó ra chất vấn tại kỳ họp thường lệ của HĐND để làm rõ trách nhiệm, để vấn đề được giải quyết thỏa đáng, tạo niềm tin của cử tri đối với cơ quan dân cử.

Thứ năm, Hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND cần tranh thủ sự quan tâm chỉ đạo của các cấp ủy đảng, gắn kết quả giám sát của HĐND với đánh giá, ghi nhận vai trò lãnh đạo của từng chi bộ, đảng viên trong việc hoàn thành nhiệm vụ, chức trách được giao hàng năm.

Trên đây là tham luận của Thường trực HĐND huyện Nông Cống tại Hội nghị. Xin cảm ơn quý vị đại biểu đã quan tâm theo dõi.

Kính chúc chủ tọa Hội nghị cùng toàn thể quý vị đại biểu sức khỏe, hạnh phúc, thành công. Xin trân trọng cảm ơn!