Ngày 15/01/2024, Bộ Y tế đã có Văn bản số 205/BYT-VPB1 về việc trả lời kiến nghị cử tri gửi đến trước kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, cụ thể như sau:

1. Đề nghị sớm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc; hướng dẫn kịp thời về trình tự thủ tục, hồ sơ để thanh toán kinh phí vượt trần bảo hiểm y tế còn lại cho các cơ sở y tế. Đề nghị thay vì áp dụng hình thức thanh toán theo tổng mức như hiện nay bằng việc thực chi, thực thanh toán dưới sự giám định, kiểm tra giảm sát của cơ quan Bảo hiểm xã hội và giải trình của cơ sở khám chữa bệnh (Bỏ quy định thanh toán theo tổng mức như quy định tại khoản 4, khoản 5 và khoản 6 Điều 24 Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018).

Bộ Y tế đã xây dựng và tham mưu trình Chính phủ ban hành Nghị định số 75/2023/NĐ-CP ngày 19/10/2023 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 146/2018/NĐ-CP ngày 17/10/2018 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, trong đó đã bãi bỏ quy định về tổng mức thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, thực hiện thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo phương thức thanh toán theo giá dịch vụ được áp dụng từ 01/01/2019. Đồng thời, quy định việc giao dự toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế cho Bảo hiểm xã hội Việt Nam và Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; thực hiện thông báo số dự kiến chi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tới cơ sở khám chữa bệnh để làm cơ sở lập kế hoạch sử dụng kinh phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế trong năm nhưng không áp dụng làm căn cứ tạm ứng, thanh toán, quyết toán chi phí khám chữa bệnh bảo hiểm y tế của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trong trường hợp vượt số dự kiến chỉ.

2. Đề nghị Bộ Y tế quyết liệt hơn trong việc chỉ đạo các Bệnh viện sớm đấu thầu, mua sắm đủ thuốc, trang thiết bị y tế, chủ động phòng ngừa dịch bệnh, chăm sóc bảo vệ sức khoẻ của Nhân dân. Đồng thời đề nghị tăng danh mục thuốc được chi trả bảo hiểm y tế để đáp ứng yêu cầu chữa bệnh của người dân. Kiểm tra, hướng dẫn việc thực hiện Thông tư số 13/2023/TT-BYT của Bộ Y tế của các cơ sở khám, chữa bệnh đảm bảo thực hiện và xây dựng giá dịch vụ khám, chữa bệnh theo yêu cầu đúng quy định của pháp luật, quản lý chặt chẽ vấn đề cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh theo yêu cầu, đảm bảo hài hòa quyền lợi giữa người khám chữa bệnh theo bảo hiểm y tế và khám chữa bệnh theo yêu cầu.

2.1. Chỉ đạo các Bệnh viện sớm đấu thầu, mua sắm đủ thuốc, trang thiết bị y tế, chủ động phòng ngừa dịch bệnh, chăm sóc bảo vệ sức khoẻ của Nhân dân

Bộ Y tế đã ban hành các Thông tư hướng dẫn về đấu thầu thuốc, trang thiết bị y tế, giải đáp vướng mắc trong công tác đấu thầu tại các cơ quan, đơn vị trong ngành y tế; chỉ đạo đẩy mạnh đấu thầu thuốc tập trung cấp quốc gia, cấp địa phương, đấu thầu qua mạng, đàm phán giá; yêu cầu các nhà cung cấp công khai giá bán trang thiết bị y tế, các đơn vị công khai kết quả đấu thầu thuốc, trang thiết bị, hóa chất, vật tư y tế trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế để các cơ quan, đơn vị tra cứu, tham khảo giá khi lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu và minh bạch thông tin, kết quả đấu thầu.

Trong năm 2023, Bộ Y tế đã tham mưu Chính phủ hoặc theo thẩm quyền ban hành các văn bản nhằm bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế: Nghị định số 07/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2021/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý trang thiết bị y tế; Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 04/3/2023 về việc tiếp tục thực hiện các giải pháp để bảo đảm thuốc, trang thiết bị y tế; Thông tư số 06/2023/TT-BYT sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 15/2019/TT-BYT quy định việc đấu thầu thuốc tại các cơ sở y tế công lập; Thông tư số 08/2023/TT-BYT bãi bỏ văn bản quy phạm pháp luật do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành, trong đó có Thông tư số 14/2020/TT-BYT quy định một số nội dung trong đấu thầu trang thiết bị y tế tại các cơ sở y tế công lập; Thông tư số 14/2023/TT-BYT quy định trình tự, thủ tục xây dựng giá gói thầu mua sắm hàng hóa và cung cấp dịch vụ thuộc lĩnh vực trang thiết bị tại các cơ sở y tế công lập.

Các văn bản trên đã cơ bản tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc do bất cập của một số quy định như không được mua, bán trang thiết bị y tế khi chưa có giá kê khai và không được mua, bán cao hơn giá kê khai trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Y tế tại thời điểm mua, bán; giá gói thầu được xác định từ ít nhất 03 báo giá của các nhà cung cấp khác nhau trên địa bàn tại thời điểm gần nhất, tối đa không quá 90 ngày trước ngày trình cơ quan thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu.

Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban tài chính, Ngân sách Quốc hội và các cơ quan liên quan xây dựng Luật Đấu thầu (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua Tại kỳ họp thứ V, Quốc hội khóa XV. Trong dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) dành hẳn một chương quy định về đấu thầu thuốc, thiết bị y tế, bổ sung các quy định nhằm tháo gỡ vướng mắc, bao quát các tình huống, trường hợp trong thực tiễn như: đấu thầu tập trung, đàm phán giá vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế; mua sắm tập trung đối với thuốc hiếm, thuốc cần mua với số lượng ít; chỉ định thầu trong trường hợp cấp bách để phòng chống dịch bệnh, khám bệnh, chữa bệnh; hóa chất, vật tư xét nghiệm dùng cho thiết bị y tế (máy đặt, máy mượn); mua thuốc không thuộc danh mục thuốc do quỹ bảo hiểm y tế chi trả, mua vắc xin để tiêm chủng theo hình thức dịch vụ; mua sắm của các cơ sở khám chữa bệnh tư nhân.

Để giải quyết cơ bản, tổng thể các khó khăn, vướng mắc, Bộ Y tế đang phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các Bộ, ngành liên quan xây dựng Thông tư hướng dẫn thực hiện Luật Đấu thầu, Luật Quản lý tài sản công, Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu.... liên quan đến mua sắm đấu thầu. Để khắc phục tình trạng thiếu thuốc, vật tư và trang thiết bị y tế, ngày 15/9/2023, Bộ Y tế đã có văn bản số 5860/BYT-KH-TC:

- Yêu cầu Lãnh đạo các đơn vị: (1) Gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả thực hiện công tác đấu thầu trong phạm vi phụ trách, đặc biệt người đứng đầu những cơ quan, đơn vị nhiều năm liền có tỷ lệ tiết kiệm đấu thầu thấp, có nhiều kiến nghị, khiếu nại, tố cáo phức tạp. Người đứng đầu đơn vị chịu trách nhiệm chủ động giải quyết những khó khăn, vướng mắc, xử lý tình huống theo các quy định của pháp luật; tăng cường kiểm tra, giám sát và cá thể hóa trách nhiệm cá nhân, khắc phục tình trạng né tránh, không tham mưu, không đề xuất, đùn đẩy trách nhiệm lên cấp trên hoặc sợ trách nhiệm, không dám thực hiện; (2) Tập trung triển khai thực hiện công tác lựa chọn nhà thầu theo đúng quy định của pháp luật, đặc biệt tại các dự án quan trọng, trọng điểm, góp phần thúc đầy công tác giải ngân vốn đầu tư công, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án.

Đề nghị các địa phương, các cơ sở y tế: Quan tâm chỉ đạo, đẩy mạnh việc cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, phân cấp việc liên quan đến đấu Chầu cho các đơn vị, cơ sở y tế trực thuộc. Gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả thực hiện công tác đấu thầu trong phạm vi phụ trách, khắc phục tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm; Nghiên cứu quy định pháp luật, khẩn trương thực hiện mua sắm, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong tổ chức thực hiện, kiện toàn đội ngũ, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ về đấu thầu, kiên quyết khắc phục tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, xử lý triệt để các vi phạm.

2.2. Đối với kiến nghị tăng danh mục thuốc được chỉ trả bảo hiểm y tế để đáp ứng yêu cầu chữa bệnh của người dân

Việt Nam được đánh giá là một trong số ít các nước trên thế giới có Danh mục thuốc tương đối đầy đủ, toàn diện và mở rộng so với mức phí đóng bảo hiểm y tế. Bên cạnh đó, Danh mục thuốc bảo hiểm y tế tại Việt Nam được ghi dưới dạng tên hoạt chất/thành phần, không ghi hàm lượng, dạng bào chế và tên thương mại. Như vậy, việc lựa chọn thuốc thành phẩm được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh không bị giới hạn bởi chủng loại thuốc với giá rẻ hay đắt, thuốc nội hay thuốc ngoại. Căn cứ vào mô hình bệnh tật, nhu cầu khám chữa bệnh và khả năng chi trả của Quỹ Bảo hiểm y tế, cơ sở khám chữa bệnh xây dựng Danh mục thuốc sử dụng tại đơn vị để mua sắm lựa chọn thuốc thành phẩm phù hợp.

Về Danh mục thuốc tân dược: Thông tư số 20/2022/TT-BYT ngày 31/12/2022 của Bộ Y tế ban hành Danh mục và tỷ lệ, điều kiện thanh toán đối với thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế, bao gồm: 1.037 hoạt chất/thuốc hóa dược và sinh phẩm chia làm 27 nhóm lớn và 59 thuốc phóng xạ và chất đánh dầu.

Về Danh mục thuốc y học cổ truyền: Thông tư số 05/2015/TT-BYT ngày 17/3/2015 của Bộ Y tế ban hành và hướng dẫn danh mục thuốc đông y, thuốc từ dược liệu và vị thuốc y học cổ truyền thuộc phạm vi thanh toán của Quỹ Bảo hiểm y tế, bao gồm: 229 thuốc đông y, thuốc từ dược liệu chia thành 11 nhóm tác dụng và 349 vị thuốc cổ truyền chia thành 30 nhóm tác dụng theo y lý y học cổ truyền.

Như vậy, danh mục thuốc thuộc phạm vi chi trả của Quỹ Bảo hiểm y tế hiện nay đã bao phủ các thuốc điều trị đầy đủ ở các chuyên khoa cả trong lĩnh tân dược và thuốc y học cổ truyền, đáp ứng tương đối đầy đủ, toàn diện nhu cầu sử dụng thuốc, phù hợp với khả năng chi trả của Quỹ Bảo hiểm y tế.

Với mục tiêu đáp ứng ngày càng đầy đủ, chất lượng hơn về nhu cầu sử dụng thuốc của người bệnh có thẻ bảo hiểm y tế, theo định kỳ, Bộ Y tế sẽ tiếp tục rà soát, sửa đổi và bổ sung Danh mục, đặc biệt chú trọng việc mở rộng danh mục thuốc nhằm đáp ứng nhu cầu điều trị, khám chữa bệnh, bảo đảm quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế, đặc biệt chú trọng đến nhóm trẻ em, người cao tuổi và người nghèo được chăm sóc tốt hơn nhưng vẫn đảm bảo cân đối phù hợp với khả năng chi trả của Quỹ Bảo hiểm y tế.

2.3. Kiểm tra, hướng dẫn việc thực hiện Thông tư số 13/2023/TT-BYT của Bộ Y tế

Tiếp thu ý kiến của cử tri, Bộ Y tế sẽ kết hợp hướng dẫn trong các hội thảo, hội nghị có liên quan để phổ biến và hướng dẫn cụ thể các nội dung này. Các nội dung cần hướng dẫn cụ thể theo yêu cầu của các đơn vị, Bộ Y tế sẽ có văn bản trả lời đồng thời sẽ phối hợp tham gia các hội thảo, tập huấn của đơn vị, địa phương khi có đề nghị. Về việc kiểm tra thực hiện: chủ yếu sẽ thực hiện theo phân cấp quản lý. Tuy nhiên, Bộ Y tế sẽ kết hợp nội dung này trong các đợt làm việc, kiểm tra thực tế tại các đơn vị, địa phương./.