Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khoá XV, sáng ngày 06/11/2024, tại Nhà Quốc hội, dưới dự chủ tọa của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi). Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành nội dung phiên họp.

Tại phiên thảo luận, Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa có ý kiến phát biểu của đại biểu Mai Văn Hải, Tỉnh ủy viên, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh. Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Thanh Hóa xin trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của đại biểu Mai Văn Hải.

ĐBQH Mai Văn Hải phát biểu tại Hội trường

Kính thưa Chủ tọa phiên họp,

Kính thưa Quốc hội,

Trước hết, tôi cơ bản thống nhất với Tờ trình của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tài chính, Ngân sách. Có thể nói Luật Đầu tư công sửa đổi một cách rất toàn diện, rất nhiều điểm mới tạo thuận lợi cho việc triển khai tổ chức thực hiện dự án đầu tư công. Sau đây tôi xin phép có thêm một số ý kiến như sau:

Một, Điều 18 về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư chương trình dự án, có thể nói nội dung có nhiều điểm mới theo tinh thần phân cấp mạnh mẽ cho các cơ quan xem xét quyết định chủ trương đầu tư, điểm b khoản 6 và khoản 7 về thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư của Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đối với trường hợp các dự án thực hiện trên 2 địa bàn tỉnh trở lên, 2 địa bàn huyện xã trở lên, tôi hoàn toàn thống nhất với nội dung này, nhưng cũng đề nghị để xác định đơn vị Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là đơn vị chủ quản. Đối với các dự án từ 2 tỉnh trở lên thì cần quy định giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì cùng với các tỉnh có dự án thực hiện trên địa bàn để thống nhất lựa chọn. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan chủ quản để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Đề nghị không phải báo cáo xin ý kiến Hội đồng nhân dân cấp tỉnh thông qua. Ủy ban nhân dân tỉnh được đề xuất là cơ quan chủ quản, không phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ như quy định tại khoản 2 Điều 30 về trình tự, thủ tục quy định chủ trương đầu tư dự án thực hiện trên địa bàn 2 đơn vị hành chính cấp tỉnh trở lên.

Tương tự, đối với trình tự, thủ tục quyết định chủ trương đầu tư dự án trên địa bàn 2 đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trở lên, đề nghị giao cho Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các huyện để triển khai thực hiện dự án, để thống nhất Ủy ban nhân dân cấp huyện là cơ quan chủ quản, không phải báo cáo chủ trương này với Hội đồng nhân dân huyện và Sở Kế hoạch và Đầu tư trên cơ sở các huyện thống nhất báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, quyết định giao cho một Ủy ban nhân dân huyện là cơ quan chủ quản thực hiện dự án. Như thế sẽ rút ngắn được thời gian quyết định chủ trương đầu tư, không làm phát sinh thêm thủ tục hành chính.

Hai, Điều 58 về thời gian bố trí vốn thực hiện dự án. Thời gian bố trí vốn thực hiện dự án nhóm A không quá 6 năm, nhóm B không quá 4 năm, nhóm C không có 3 năm, như luật năm 2019. Khoản 2 có quy định "trong trường hợp không đáp ứng được thời gian bố trí vốn đối với dự án nhóm A, nhóm B, nhóm C, gia hạn không quá một năm. Dự án nhóm A có tổng mức từ 10 đến 30.000 tỷ, gia hạn không quá 2 năm. Chương trình mục tiêu quốc gia do cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư gia hạn. Trường hợp quá thời gian gia hạn, cơ quan chủ quản báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Đối với ngân sách địa phương thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp quyết định thời gian bố trí vốn thực hiện dự án, báo cáo Hội đồng nhân dân cùng cấp tại kỳ họp gần nhất.

Việc gia hạn thời gian phân cấp cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp quyết định thời gian bố trí vốn sẽ tăng tính chủ động, linh hoạt hơn trong bố trí vốn thuộc ngân sách trung ương, ngân sách địa phương quản lý. Tôi đề nghị không nên quy định thời gian gia hạn đối với dự án nhóm A, B, C không quá một năm, dự án nhóm A từ 10 đến 30.000 tỷ không quá 2 năm, bởi vì nếu quá thời hạn trên thì phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định dẫn đến thời gian bố trí vốn có thể sẽ tiếp tục kéo dài. Tôi đề nghị quy định thời gian gia hạn thời gian bố trí vốn nên giao cho cơ quan chủ quản quyết định đầu tư xem xét, quyết định gia hạn thời gian bố trí vốn. Bên cạnh đó, để tránh tình trạng tùy tiện gia hạn thời gian bố trí vốn kéo dài thời gian thực hiện dự án, gây lãng phí, tốn kém cho ngân sách nhà nước, tôi đề nghị nên xem xét quy định cụ thể những điều kiện, căn cứ những trường hợp nào thì được điều chỉnh.

Ba, đối với quy định tại Điều 98 dự thảo luật. Tại khoản 3 Điều 98 dự thảo luật quy định trường hợp các dự án thực hiện qua hai kỳ quy hoạch đầu tư công trung hạn liên tiếp quy định tại các điểm a, đ khoản 2 điều này thực hiện vượt quá mức 20% cấp có thẩm quyền báo cáo Thủ tướng Chính phủ đối với ngân sách trung ương, Hội đồng nhân dân các cấp đối với ngân sách địa phương do cấp mình quản lý cho phép phê duyệt nhưng không quá 50% tương ứng với quy định tại điểm a, b khoản 2 điều này. Tuy nhiên, khoản 1 Điều 56 dự thảo luật quy định một trong những điều kiện phải đáp ứng để chương trình, dự án, nhiệm vụ, đối tượng đầu tư công được triển khai và kế hoạch đầu tư công trung hạn là dự án chuyển tiếp thuộc danh mục của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước. Như vậy, theo quy định tại khoản 1 Điều 56 thì các dự án chuyển tiếp thuộc danh mục kế hoạch đầu tư công giai đoạn trước được đưa vào quy hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn sau khi đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật về nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn đầu tư công. Trên thực tế, một số dự án đã được cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư với tiến độ khởi công, hoàn thành trong một kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn.

Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân khách quan, dự án chưa hoàn thành, cần phải tiếp tục chuyển tiếp thực hiện ở giai đoạn sau hoặc một số dự án có tính chất cấp thiết, trọng điểm được bổ sung ở những năm cuối kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước nhưng mới được bố trí vốn cho công tác chuẩn bị đầu tư. Phần vốn thực hiện đầu tư chiếm phần lớn tổng mức đầu tư của dự án được bố trí ở giai đoạn sau. Phần vốn còn lại của dự án này phải bố trí trong giai đoạn sau làm tổng giá trị, tổng mức đầu tư của chương trình, dự án phải thực hiện trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn sau vượt 50% số vốn kế hoạch đầu tư công của giai đoạn trước theo từng nguồn vốn. Như vậy, việc thực hiện các dự án này trong kế hoạch đầu tư công giai đoạn sau mặc dù đảm bảo trình tự, thủ tục, nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn đầu tư công theo quy định tại Điều 56 của luật này nhưng lại không phù hợp với quy định tại Điều 98 dự thảo luật. Do đó, đề nghị đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất quy định trong dự thảo luật lần này. Đồng thời, làm tăng tính chủ động, linh hoạt trong thực hiện kế hoạch đầu tư công trung hạn, phù hợp với tình hình thực tế. Đề nghị không quy định tỷ lệ phần trăm giá trị tổng mức đầu tư của các dự án thực hiện trong kế hoạch đầu tư công.

Tôi xin hết ý kiến. Xin cảm ơn Quốc hội.